Aṭas i yettraǧun amaynut ɣef tmaziɣt deg unekcum-a aɣurbiz 2017/2018. Acḥal dɣa segmi yekker ucekti ɣef umkan-is deg uɣerbaz d uẓayer-ines amecṭuḥ, meskud ur yettuɛeyyen ulemmud-is d amaran sɣur uɣlif n usegmi. Dɣa, segmi tuɣal d tutlayt tunsibt seg yennayer n useggas n 2016, yerna yemɣur umennuɣ d usuter akken ad tesɛu tmaziɣt deg wakal-is akk allalen i sɛant taɛrabt d tefransist. Maca d ayen i ur d-nelli ara tura ma nwala addad n tutlayt-a deg uɣerbaz. Ulamma nnernan yimeḍqan, acu kan mazal d ameqqran lexsas. Iseggasen-a ineggura dɣa, aṭas i inuḍeḥ Useqqamu Unnig n Timmuzɣa i wakken ad d-iḥelli ugar n yizerfan d yimeḍqan i tutlayt n Mulud At Mɛemmer. Armi d aseggas-a dɣa, ɣef wayen i d-yeddan deg twekla taɣelnawt n yisallen, ara tettwasɣer tmaziɣt deg 38 n twilayin. Ɣer tama n Ayt Smaɛel, nezmer ad d-nini ttwaṭṭfen akk yimeḍqan n uselmed. Am wakken mazal aṭas n wid i d-yeffɣen s ugerdas seg Ugezdu n yidles d tutlayt n tmaziɣt, ariḍa ur asen-d-isaḥ wadag anda ara seɣren. Teggra-asen-d qqimen war axeddim am tuget n wid i d-iteffɣen si tesdawit. Imi tura d amsizwer i d tawwurt tamezwarut i yessekcamen i umaḍal n uselmed, ddeqs i yuysen s uxsar n ukayad-a, ttraǧun kan s ssber. Rnu, ilaq ad d-nini d akken llan yiɣerbazen anda ulac akk tamaziɣt, aɣir n Bgayet d amedya. « Nḥar ad d-nfakk taɣuri ad neqdec. Maca newwi-d kan turagt neḍḥa-d nettḥebbir war aḥbas amkan n uxeddim. Ayen yesḥissifen ugar d mi nella deg waṭas yid-neɣ i tent-yuɣen, netta yella wamek ad ara nesɣer ». D awal n yiwen n yilemẓi yesɛan turagt deg tmaziɣt. Seg tama n yimaswaḍen, yennerna umḍan-nsen aseggas-a ɣer mraw, seld mi t-tuɣ deg seddis ilindi. Wissen d ayen ara d-yeglun s kra n ubaɣur i uselmed n tutlayt n Mulud At Mɛemmer deg Tmurt, ulamma tiɣtas (décisions) ttasent-d seg uɣlif n usegmi. Yewwi-d ad d-nini ula d tawreɣrit (analphabétisme) deg tutlayt tayemmat mazal-itt tressa ɣur yimeqqranen ur tt-neɣri, maca ur d-yili ara wahil ageɛmir n usegmek ara iḥazen akk tiɣiwanin, mačči am win n yilindi, ḥaca yeṭṭef-d timiṭ n Bgayet d Uqbu.
M. K.