Arraw n Dda Ceɛban
Nekka 35 n wussan deg temsirt tamezwarut d azal n xemseṭṭac n tsaɛtin. Ssawḍen yinelmaden ur nessin awal n teqbaylit ad fehmen, ad d-ɣren weḥd-nsen aḍris-a :
Yazid yezdeɣ deg Lezzayer. Zedɣen deg xemsa yid-sen deg uxxam: netta, baba-s, yemma-s, gma-s d weltma-s. Baba-s, isem-is Ceɛban. Yemma-s isem-is Werdiyya. Gma-s isem-is Belɛid. Ma d weltma-s isem-is Malika.
Axxam-nsen d amecṭuḥ. Ḍeyqen. Snat n texxamin kan ay sɛan. Dda Ceɛban ixeddem aṭaksi. Yelli-s txeddem deg sbiṭar. Belɛid inehher aṭruli. Ma d Yazid meskin : ur ixeddem ur igeddem. Segmi yexser lbak, yettaṭṭaf kan lḥiḍ ammar ad d-yeɣli. Meskin yettargu kan ad yezger lebḥer. Aḥlil !
D acu ay bɣiɣ ad t-issinen d wamek ?
Zriɣ s tlata tsaɛtin deg ddurt, ur zmireɣ ara ad ssirmeɣ aṭas. Yerna, zriɣ mi ara ad ffɣen kan seg temsirt ur d-ttafen ara iman-nsen deg unnar ay deg ara sleɣmin iman-nsen, ad sxedmen ayen lemden. Ur telli teqbaylit deg yiberdan, ur telli deg leswaq, ur telli deg tiliẓri, ur yelli wanda … Tenna-iyi-d yiwet tnelmadt d taɛrabt : “Ula d tiqbayliyin ssneɣ d tijiratin-iw ttihint fell-i mi ara asent-iniɣ aql-iyi ɣareɣ tamaziɣt, qqarent-iyi-d akk : D acu ara txedmeḍ yes-s ? Tettḍeyyiɛeḍ kan lweqt-im”. Mi ara d-tekk sɣur teqbayliyin ula ay nini. Ihi ur bɣiɣ ara ad smeɣreɣ deg wallaɣ-iw. Ma yella deg ttesɛa n wayyuren ssawḍen ad d-inin (yerna zemren ad t-arun) s teqbaylit ayen tteḥwijin medden deg tudert n kullass, s tefyirin timecṭuḥin, s umawal ur neffal ara i walef neɣ 1500 n wawalen : d ayen ifazen. I wakken ad zemren i uswir adday (minimal) am wa ilaq ad iyi-banen yiferdisen n tmusni d wamek ara msetbaɛen. Deg yirmuden-nni d win n uselmed n tira ay iyi-d-ibanen d ushil gar-asen imi yettabaɛ kan imenzayen imezwura n tira d yilugan ara d-yekken seg tjerrumt. Ma d amawal ad yettaf amkan-is deg yiskasiyen d yiluɣma. Fell-asen ara d-nawi awal deg wuṭṭun i d-iteddun.
Hamid OUBAGHA