Ay aḥlil‑i ay aḥlil‑i
Xas ɣeḍren ccqan‑iyi
Tirṣasin cergent tignawt. Taswiɛt tenugddem, ziɣ
tamettant tegguni deg ubrid n At Dwala. Ulac inigan. Wid yundin ticerket qussen‑tt ur zgilen ara tadla ‑nsen. Iṣṣeggaden n tafat neqḍen itri i d‑yekkan nnig yitran. Igenni n tmurt n leqbayel yembawel, yetti, yefla ḥuzzent iɣissan si yal tama. Isax wakal n lḥeṛma, yeftutes ublad n yiseɣ, yulwa useklu n leḥlu. Ziɣ tammettant teggunit deg ubrid n At Dwala!
Ma sefreɣ ɣef ayen i d aɣ-yuɣen
Tudgi si ljiha‑w tefna
Idurar nedhen yissen
Ṣṣut‑iw anwa ur as-nesla ara
Xas akka kkawen ifaden
Zerɛeɣ awal yennerna
Tasusmi tɛejjer deg umkan. Tiɣumar n talwit sburent ɛadil n lxuf. Lbaɣa tesgguggem imawen n Yeqbayliyen. Idurar neɣwasen, iɣeẓran qquren, aɣurar n war tudert inecded iman‑is. Selaw yiffer n wassen‑nni. Tacmet tafat n yunyu deg tallit‑nni. Yekrrez unyir n lferḥ yuɣal ureqraq yesmektay‑d iselwan. Ziɣ Lmut tegguni deg ubrid n At Dwala.
Yettuleqem lbaṭel usɛib
Fellaɣ yuɣal yenerna
Yefɣ‑d seg yimmi n uḥbib
Neɣ aɛdew mi d‑yestufa
Imi tidet teskidib
Ma ad amneɣ allen iw tura?
Akkin imyurar kecmen s annar. Imdanen ttsuɣun s ljehd n tuɣac ‑nsen, ccenun cnawi ur nettdum asmih. Leḥmala n wedrim deg ul, aten‑a wejden i lfetna di reḥba n wurar. Dabbex iccereg tignaw. Allen defren‑t s wallen. Iswi inuda yufa‑‑t. Tiɣwisin xebcent di tsusmi. Lɛez ur nezdi i umdan lqed inecded iman‑is. Tikwal rbeḥ yettli‑d deg iḍaren!
Lẓẓayer tehlek tuḍḍen
Ayen id ittyuɣen
D aṭan ur nettdawi ṭbib
D afwad‑is i yettwaɣen
Tečča iḥeckulen
La qqazen deg‑s am ṣḍid
Tizi wezu tamedit n wass tekker i lfetna. Ilmeẓyen urif deg ul, lefqɛa ɣef udem, iɛawzen deg iffasen sufɣen‑d zɛaf ‑nsen d kra i d‑mugren. Ijujah n tmerɣiwt rnan i tebrek tebrek. Lemwaji n lemḥan sbaben ɣef twaɣit tiwuɣa. Iraggen n txattarin rnan i lfewar n lhem lehmum. Tizi yenquqel, yegrawel yixef‑is. Anfiḍ n tzumna yudem ɣef akal. Idim ur nekkaw yesenteq‑d anza. Anza yasawel i kra yellan d anza, cwal yuzzel deg iberdan‑is. Ma d tamattant ziɣ deg ubrid n At Dwala i teguni.
Ass‑a lliɣ
I uzekka wissen
Nniɣ‑d ayen ẓriɣ
D wayen ttwaliɣ
Ccfu‑t di targa ma ɣliɣ
D anza‑w awen d‑yesiwlen
Deg unar temɣra tettkemil. Tugdi d cekk ur aten yeksib ḥedd. lbaraka tella deg wanuz. Lɛali iteddu d urifeg n ticcirt. Win yurgan yufa axalwal wi ccqa ṣbeḥ ma yuffat d ackal? Lɛez ur yennum d ukukru akka id qqaren. Ma d abrid yenjer i wid iḥamlen zhu n tallit. Ziɣ di kra n tagnatin rbeḥ deg yiḍaren i yella!
Ttadart‑a taddart ina
Deg timsal ur cligen ara
Acu iten iceɣben
Fergani ma ur ileɛab ara
Neɣ Menad acuɣer akka
Ixus gar‑asen
Ttun Ferḥat imula
D terwa n cuhada
Ran‑ten d imcumen!
Adrar yeddez s derz n yiḍaren ? Sya d sya ad yettfegid lɣaci. Izem i d‑rebben idurar yeɣli. Akkin ucanen sqibiɛen, wwḍen lmerɣub ‑nsen. Tetwhemeḍ a win ur nessin, tegugmeḍ a win ur nefhim, mi ɣeḍren lbaz deg afriwen‑is. Tawrirt Mussa tereɣraɣ s yemdanen. Ziɣ tammettent teguni‑t deg ubrid n At Dwala.
Akken kan i d‑ texreɣ
Tecɛel times defr‑i
D aɣrib waqila ara mmteɣ
Temṭelt‑iw di lbarani
A yemma yisem i nedheɣ
Lfinga teguni‑yi
Anar tura yefreɣ. Iswi inuda wa akked d wihin yewwed ɣer lmerɣub. Tizlatin yesɣunfuyen ccna numrent ṣṣwab d lmaɛqul. Arrac ttazalen deg zenqen ddan d ṣda n tjawaqin n tkṛeyas. Ajawaq m sebɛa n tefla kecment ijaniwen, yettṣefir ayen ur yefhim, ziɣ d baba‑ɣayu wukkud yettwenes. Iɣmisen nedhen s lɛez i d yeflalin. Idurar wahmen acu akka i d‑yenulfan. Ziɣ di kra n tagnatin rbeḥ yettili deg iḍaren.
Irgazen wid yettnaɣen
Targit ‑nsen d leftna
Tabratt id‑aɣ d isnebhen
Deg aḍḍu n leqrun i d tedda
Awidak i d‑yeqqimen
Kkset afrag i walen‑nwen
Ad twalim anwi i‑ iḍewren
D atmaten neɣ d at lexla
Zzin yemdanen ɣer wansi i d‑ kkan. Teqqim Tawrirt n Mussa ger irebbi n lwaḥc ma d tasa n tyamett yuzzan nettat tceleḥ. Akkin isɣan nḍen i tignawt. Ayen akken urǧen d lesnin aya wwḍen ɣur‑s. Uɣalen yemdanen ɣer wansi i d‑kkan, yal wa ddehca i d‑yewwi akkid‑s, yal wa leḥzen i t‑id irufqen. Yal wa lḥir i‑yettzehiren deg imezuɣen‑is. Ɛani laɛanya n wadrar tensa? Ɛani irgazen at nnif kfan? Ɛani at rebbi hujren tamurt? Ɛni lawliya ɣaben caxxen? Ziɣ deg ubrid n At Dwala i d tegguni tmattant.
Ferḥat awal me yefri‑t
I d‑ yenna d tidet yeṣfan
Imesdurar n twaɣit
Tawaɣit tezzi‑asen
Ay arrac n tmurt akkit
Ur ttilit d‑ imuknawen
Ifuk wahruḥu deg yiberden. Wid isekṛen s waḍdu ur netthuz turin d wid yenwan dwa deg iɣilifen.Tfuk tezla deg yiberden. Wid yezhen s targit qawsas d wid yenwan qeḍren ad ikkes fad. Kfan‑t tizlatin ur nettdum tallit, wid iceḍḥen i zhir n ddker d win yenwan yella lfeṛḥ deg tamṭalt. Tekfa tikli s waddud imi yuɣal rbeḥ ɣer iḍaren deg allaɣ tekbel tcacit. Ziɣ lmut tejemɛa wid ilaqen tessedram wid medlulen.
Xas ḥẹrni rebɛa leḥyuḍ
Xas lfinga ad tettwaliɣ
Xas lhif ayi‑d iṣṣuḍ
Xas yecceḍ ubrid awiɣ
Ma nnan‑iyi sani t‑tteduḍ
Asen iniɣ nekk d amaziɣ!
Ait Slimane Hamid