“Azekka”, tamziɣt d tutlayt tunṣibt

Partager

« Asmekti wis 31 n tefsut n yimaziγen nebγa ad yili d tijmilt i wid/tid yennuγen ilmend n tneṣlit(tumast) d tegduda, nebγa daγen ad nẓer acu i d-newwi d wanda i necceḍ d wayen i ilaqen ad t-nexdem deg yimal, aya yelzem ad yili s talwit d lebγi akked tmussni »

Di temlilit i d-ijemεen anemhal n yidles n Tizi Wezzu mass Weld Σli Lhadi akked ttawilat n yisallen yemxalafen i d-yellan ass n 18 yebrir deg usensu n Lalla Xeddiǧa ; yemmeslay-d i yineγmasen s ttfaṣil γef wahil amerkanti i texdem tenmehla iγef yella d imḍebbeṛ ilmend n usmekti n tefsut n yimaziγen d tefsut taberkan n 2001.

Timlilit-a umi yeḥḍer Uγmis n Yimaziγen, fuṛsen deg-s tagnit yineγmasen akken ad steqsin imḍebbeṛ amezwaru n yidles deg lwilaya n Tizi Wezzu, ladγa γef wayen yeεnan ahil d yiswi iγef yemmug. Deg awal-is n tazwara, mass Weld Σli yerra tijmilt i akk iseflan n tedyanin yeḍran di tefsut n yimaziγen, yerna yesteṛḥem γef yimeγrasen n tefsut taberkant 2001 ; syin akkin yeγra-d yiwen n wulγu ideg d-yesmekta wid iḥeḍren s wayen i d-yewwi umennuγ am usekcem n tmaziγt deg uγerbaz akked tesdawit d usteεṛef s tmaziγt d tutlayt taγelnawt ass n 08 yebrir 2002.

Deg awal-is yenna daγen : « Asmekti wis 31 n tefsut n yimaziγen nebγa ad yili d tijmilt i wid/tid yennuγen ilmend n tneṣlit(tumast) d tegduda, nebγa daγen ad nẓer acu i d-newwi d wanda i necceḍ d wayen i ilaqen ad t-nexdem deg yimal, aya yelzem ad yili s talwit d lebγi akked tmussni ». Akken ad nesmekti, ahil i texdem tenmehla n yidles n Tizi Wezzu, mmugent deg-s nnig n 30 n tmeγriwin iγer d-ttwaεeṛḍen waṭas n yicennayen, rnu γur-s ticeqqufin n umezgun i d-urarent trebbaε n tdukliwin tidelsanin deg uxxam n umezgun Kateb Yasin. Am akken yella leqdic i teγzi n ddurt deg uxxam n yidles Lmulud at Mεemmer ama d timzikniyin neγ d isaragen akked tγuri n tmedyazt. Leqdic yella-d ula γef uswir n yixxamen n yilmeẓyen n 21 n ddayṛat n lwilaya n Tizi Wezzu ideg ttekkant s leqdic adelsan nnig n 107 n tdukliwin.

Di tririt-is γef yiwen n usteqsi i as-yettunefken γef wayen yeεnan leqdic i xedment tdukliwin i ttwalin kra d lfulkluṛ, yeffeγ i ubrid n umennu&gamma,; mass Weld Σli yenna : « Ma yella γlin yilmeẓyen di 2001 akken ad tuγal tmaziγt d tutlayt taγelnawt, ass-a nekni nessaram azekka ad tuγal d tunṣibt mebla ma uzlen yidammen, nebγa ad tettuεemmem di temnaḍin-nniḍen n tmurt n Lezzayer. Wid i d-yekkren di tazwara, ur d-kkiren ara ad inin ddula ur tettmas ara tamaziγt, meεna kkren-d akken ddula ad tesseḥbiber fell-as, ad testeεṛef yes-s, ad tt-tesnerni, ad d-tefk ttawilat i yinaẓuren d yimyura d wid akk i iqeddcen yes-s ». Ma d asteqsi i as-yefka Uγmis n Yimaziγen, yella-d γef temsalt n usenṣeb n wass n 20 yebrir d Lεid Aγelnaw, mass Weld Σli iwufeq tikti-nne&gamma,; yenna : « 20 yebrir d cfawa ad tt-nḥekku akken yiwen ur as-iberru, aγlif n yidles yegga-yas azal ama da neγ di temnaḍin-nniḍen n tmurt n Lezzayer, ilaq kan tidukliwin i iqeddcen deg unnar ad sutrent allalen d lemεawna γer tenmehliwin n yidles ». Mass Weld Σli Lhadi, yefka-d tiγri i akk tidukliwin ladγa tid n yinelmaden n tesdawit n Tizi Wezzu, akken ad sutren ayen i uḥwaǧen γer tenmeha n yidles, nettat seg tama-s ad tent-tεiwen s wayen umi tezmer. Ma γef usmekti n tefsut n yimaziγen i useggas i d-iteddun, imenna ahil adelsan ara yemmagen ad iḥaz ula d tiγiwanin mačči kan ddayrat.

Di taggara n temlilit, mass Weld Σli Lhadi, yemmeslay-d γef wahil i yes-s ara tettekki lwilaya n Tizi Wezzu deg tmesbanit : Tlemsan tamanaγt n yidles ineslem 2011 i yebdan kra n wussan kan γer deffir ; yenna deg awal-is : « Tizi Wezzu ad tzeddi s usuddes n yiwet n temlilit tussnant γef Ccix Muḥend Ulḥusin, ad yili daγen waṭas n leqdic di temεemrin, am akken daγen ara nexdem yiwet n tfaska n lemdiḥ s teqbaylit ».

Mokrane Chikhi

Partager