‘’Zik-nni deg Wat Dwala’’ n Ramdane Lasheb*

Partager

Gar wayen txeddem tiddukla tadelsant n tmaziγt di Marikan (ACAA) aεiwen n usufeγ n yidlisen yettwarun s/γef tmaziγt dagi di Lezzayer. Mebεed mi tefreq asegzawal (dictionnaire) deg useggas 1995 i yiselmaden n tmaziγt, tessufeγ-as-d adlis-is i Akli Kebaïli ‘’ Mraw n tmucuha i yiḍes’’, syin tεawen s 1000$ tiddukla n yiselmaden n tmaziγt n Tizi Wezzu , tikelta tezzi-d nnuba n udlis ‘’Zik-nni deg Wat Dwala’’ n Ramdane Lasheb.

Aγmis n yimaziγen : adlis ‘’Zik-nni deg Wat Dwala’’ d tazmamt-ik tis snat. Amek i d-tella tira-s ?

Ramdane Lasheb : Ayen d-nulles deg udlis ‘’Zik-nni deg Wat Dwala’’ d ayen d-ttalsen yimɣaren d temɣarin ɣef wayen nnan d wayen ggan yimezwura n At Dwala di zzman n yiɣil neɣ seg d-tekcem fransa tamurt n leqbayel. I wakken timusniwin yellan deg wullisen-a i mazal kra n yimɣaren d temɣarin ttalsen-ten-id, ur ttnejlant ara d wid i ten-iḥerzen deg iqeṛṛay-nnsen, nerra-ten-id ɣer tira. Nekkes-iten-id seg yimi n tatut, neḥrez-iten akken ad ten-id-afent tsutwin ara d-iteddun.

Adlis ‘’Zik-nni deg wat Dwala’’ deg-s 49 n yiḍrisen ttwanejmaɛen-d meṛṛa ɣer yimɣaren d temɣarin deg lɛerc n At Dwala.

Llan wullissen d-yewwin awal ɣef wamek d-lulent kra n tudrin (récits de fondation) yecban At Buɛli, Tamaɣuct, Taddart Ufella neɣ amek rabent kra am tin ɣef d-yettmeslay ullis taddart yexla waḍu.

Llan wullisen d-yewwin awal ɣef kra n tedyanin d-yeḍran d yimezdaɣ di zzman n yiɣil yecban tadyant n Si Sayd At Ccix deg itteki umedyaz Si Muḥend u Mḥend, di lqahwa n dda Ɛumar . Akken daɣen llan yiḍrisen d-yewwin ɣef tmedyazt taqdimt n At Dwala, tin n yimedyazen yecban Aɛmar Awmar, Muḥend Saɛid At Waɛrab, Mḥat Mḥidin Saɛid Muḥend Waɛli d Wakli Iḥeddaden.

*Ramdane Lasheb d aselmad n tmaziɣt deg Dat Dwala. D l’archéologue daɣen (technicien des fouilles archéologiques) ɣef waya yelha-d s uḥareb n tgemmi timawit (sauvegarde du patrimoine culturel).

Seg wayen yura ad d-nebder :

– Ccnawi n tilawin n lgirra n 1954/62, HCA 2008

-Zik-nni deg Wat Dwala, Tira, 2009

yettheggi adlis-nniḍen ɣef taddart n Tala-Xlil (monographie).

Akken daɣen yettaru deg yiɣmisen, di tesɣunin d Internet iḍrisen ɣef tɣerma d yidles amaziɣ.

Hocine.M

Partager