Accueil Tamazight “Beddel ttexmmam-ik, ad tbeddel fell-ak”

Yacine Adaoun, d amejjay n tnefsit : “Beddel ttexmmam-ik, ad tbeddel fell-ak”

94
- PUBLICITÉ -

Newwi-d awal akked Yacine Adaoun ɣef wamek tnefsit n umdan deg tallit-agi n Covid-19 d wamek i tt-ttidiren.

- PUBLICITÉ -

Aɣmis n yimaziɣen : Amek-itt tnefsit n umdan mbeɛd ugar n sin n wuagguren?

Adaoun Yacine : Ugar n sin n wagguren n ukman deg uxxam, yegla-d s waṭas n ubeddel ɣef tnefsit n umdan, am wakken i d-yella ubeddel deg tudert-is n yal ass. Tanefsit n yimdanen temxalaf seg umdan ɣer wayeḍ; yella win yetqelqen aṭas, yella win cwiya kan, yella diɣ win ur nteqleq ara maḍi. Annect-a, yuɣal ɣer testratijiyin sexdamen medden akken ad qablen taswiɛt-a. Wid igan akman-agi, d aɣbel, ad ten-tafeḍ tqelqen yerna yezmer ad d-ibin fell-asen, ma d wid iqublen akman-a, yerna qeblen-t imi d aseḥbiber ɣer tezmert-nsen, ad ten-tafeḍ ur tqelqen ara.

S umata, d acu-ten wuguren s wacu i d-yegla ukman-a deg yixxamen ?

Yegla-d ukman-agi deg yixxamen s waṭas n wuguren. Yezmer lḥal ad taweḍ teswiɛt ɣer lehlakat n tnefsit neɣ wid n tfekka. Yir aseddu n tallit n ukman deg uxxam, yurew-d ddeqs n yiɣeblan yeqqnen ɣer tnefsit d tezmert n umdan s umata. Gar teqlaq s waṭas, afqiɛ, tiyita n medden, ajraḥ n tfekka, yezmer lḥal ad yessiweḍ ɣer tiderrwect. Ma si tama n tfekka, llan yimdanen iwumi i d-yeffeɣ lḥebb (ligzima), aqraḥ n uqerru, aqraḥ n tɛebbuḍt, ɣer tama n unqas n yiḍes. Aṭas n lehlakat n tfekka, i d-yettasen seg tnefsit ur ngerrez ara.

Mbeɛd agdal n lemɣafra di lɛid, ttuḥerment twaculin seg tirzaf ɣer yimawlan d wid ilaqen ussan-a n lɛid. Amek twalaḍ tamsalt-a?

Aṭas n ubeddel i d-yellan segmi yebda ukman ɣer tura. Uqbel ad d-naweḍ ɣer lɛid, yella-d ubeddel deg leɛwayed-nneɣ imi tura ula d lǧanaza mačči am zik. Ula d lɛid n tikkelt-a, temxalaf ɣef tiyaḍ imi deg tallit n ukman i d-tesbeḥ. Tuget n yimdanen gan ccan i tezmert-nsen yerna quddren iwellihen n ddula i igedlen tirezzaf ladɣa gar lwilayat. Nwala belli ddeqs n twaculin i isxedmen allalen imaynuten n tiknulujit; tilifun, Messenger, Viber…atg, msawalent yis-sen u mwalant diɣ twaculin. Am wakken diɣ llan wid isxedmen kan asiwel s tilifun neɣ aceggeɛ n tugniwin, ɣer tama n lemɣafra gar yiɛeggalen n yiwet n twacult neɣ n lǧiran…

Ma iḍul ukman-agi deg uxxam i waṭas n lweqt, s wacu ara twessiḍ imdanen?

Aṭas n tsetratijiyin i yezmer umdan ad tent-yexdem i wakken ad iqabel taswiɛt-agi, yerna ur yetqeliq ara neɣ ur iɛeggu ara. Tallit-agi n ukman ur d-tewwi ara kan teqlaq n diri, maca tewwi-d ula d win yelhan, daya i sbeɣsen imdanen akken ad xedmen lecɣal ǧǧan acḥal-aya. I wakken ad iqabel umdan taswiɛt-a n ukman, ilaq ur yettɣimi ara kan, ad iɣer, ad yaru, ad yecnu, ad yexdem tafellaḥt…atg. Iɣimi deg uxxam, ad t-neg d tagnit i usnulfu, i leqdic gar yimdanen, areqqem d usicbeḥ n tɣawsiwin deg uxxam, urar n kra n waddal (tazzla, youga…) ɣer tama n ubeddel n uxemmem, am wakken qqaren : “Beddel ttexmmam-ik , ad tbeddel fell-ak”. Ur ilaq ara ad yeqqar nekk d ameḥbus neɣ akman-agi deg uxxam d iɣimi kan mebla lfayda. Am wakken diɣ ad iheggi isenfaren ara yexdem mi ara ifak ukman-agi, ur yettɣimi alamma d imir.

Awal n taggara…

Di taggara, ad d-nini nessaram lɛid tamerbuḥt i yal yiwen, nessaram sya ɣer sdat ad tnefsusi ccedd-agi, akken ad tuɣal tudert akken tella. Ma iḍul ukman-a, ilaq ad t-nqabel u ad ten-qabel akken ilaq lḥal. Tanemmirt-nwen.

Yesteqsa-t Ghani Amazigh

- PUBLICITÉ -