Maca, xas ma yemmut Ḥamid, yeqqim-d Yidir

Partager

Anaẓur d yiwen umdan i ixeddmen i tmetti-is, d yiwen i yettḥulfun s wayen i yettidir ugdud-is, anaẓur, d taftilt n ugdud, d win i yettaṭṭafen afus i yimeɣban ur nezmir ad d-nenṭṭeq. Anwa ur nessin ara ‘’A baba inuba’’? Anwa aselmad n tmaziɣt ur tt-nesselmed ara deg yiɣerbazen i yinelmaden-is? Anta tagnit anda ur d-teddi ara tezlit-agi ? Anwa i yebdan aḥfaḍ n snitra mebla ma yezwar s tezmilin n ‘’A baba inuba’’ ? Tizlit i d-yeddan deg usaru i yettwasnen deg umaḍal merra : “Ce que le jour doit à la nuit”.

Anta tameɣra anda ur d-tɛedda ara ‘’Zwit rwit’’ anda leɛmum lexwal iḍulan, ur cḍiḥen ara s tezlit-agi ? Ulac win ur nessin ‘’Tamacahut n tsekkurt’’ i terriḍ d tizlit i yeččuren d lemɛani. Ass-a, Azwaw s umendil awraɣ akked tin i d-yerssen ad tecḍeḥ ḥeznen imi truḥeḍ anda ur d-ttuɣaleḍ, maca si tama-nniḍen, teǧǧiḍ-asen-d ayen swayes ara qqablen azekka n yidles-nsen, azekka n ccna amaziɣ-nsen akken qqaren : ‘’Xas teǧǧiḍ-aɣ, maca teǧǧiḍ-aɣ-d’’. Win ara yesslen i tezlit “Cfiɣ amzun d iḍelli”, d awezɣi ur yettuɣal ara ɣer temẓi-is, d awezɣi ur d-yessmektay ara yemma-s akked lḥif i ssɛeddan leqbayel n yimir-n. Ad yemmekti s kra n tmecṭuḥt i yesɛedda.

S tezlatin-ik, tesuzzreḍ imeslayen n teqbayli, tessuliḍ-t s tezlatin-ik deg umaḍal merra imi tecniḍ akked waṭas n yicennayen imucaɛen deg umaḍal. Tewwiḍ-d tiɣri n ugdud anda i d-temmeslayeḍ ɣef tlelli, lḥerma d tdukli akken ɣer taggara, ad tiniḍ belli anect-a yakk ilaq-as lefhama. Tizlit-ik, d tamsirt ara yeḥwiǧ yal yiwen di tudert-is. Tesneṭqeḍ-d agdud i yettnadin amur-is, tutlayt-is d tamagit-is.Tenniḍ-d ayen bɣan warrac : “Ma d turra, kkret ad telḥum d nnuba n wid meẓẓiyen”. Anwa ur nekkis ara lxiq gar yimeddukkal s tezlit awah awah? Ur tettuḍ ara tameṭṭut imi i as-terriḍ tajmilt s tezlit uletma, anda i d-tulseḍ tidet qerriḥen i tettidir tmeṭṭut taqbaylit di tmetti n zik i yellan tettwaḥqer, tettwaɛzel, acku d tameṭṭut i tella.

Teqqimeḍ kan deg usentel n tmeṭṭut tekkreḍ turiḍ tabrat i yelli-k ‘’Lettre a ma fille’’: Tenniḍ-as : (‘’Teẓriḍ a yelli, llant ɣur-nneɣ kra n tɣawsiwin, ur tent-id-neqqar ara!’’) “Tu sais ma fille, chez nous, il y’a des choses qu’on ne dit pas!“ Deg umnafeq, tecniḍ ɣef leɣder gar watmaten, amek ara as-teḍru ‘’i bnadem amessas i yettasmen si gma-s’’.

‘’A-t-aya mmi, simmal yettnerni, mimmi, ad yemmeslay s teqbaylit, ad t-yecnu, ad tt-yecḍeḥ, ad tt-yaru, ad tt-yecbeḥ’’. Dagi, d yiwen n yizen i yimawlan akken ad sslemden i dderya-nsen taqbaylit, imi d nettat i d tigejdit. ‘’Yeɣli-d ṭṭlam ɣef tmurt, asmi i d-tewweḍ lmut, tewweḍ-d, teẓẓel-d afus-is a yemma yemma. ‘’ Yal wa yegguni tawwurt, argaz tameṭṭut; yettergigi ɣef warraw-is, a yemma, yemma’’. Tura, ‘’Yeḥḍer-d rrwaḥ’’, truḥed, tennid-d : ‘’Qqimet a leḥbab di sslama, a wid-ak i aɣ-iḥemmlen…’’, (…) ‘’smaḥ deg ulawen’’.

Yamani Souhila

Partager