“Ilaq ɣef yimsider ad yessin mačči ad d-yettaɣ, syin ad yettḍeggir…”

Partager

Newwi-d awal deg tdiwennit-a ɣef leqdicat n tuddsa akked yisenfaren-is sya d afella.

Aɣmis n yimaziɣen: Deg tazwara, mmeslaɣ-d ciṭ ɣef tlallit n tuddsa-nwen…

Fatima Hamla: Tebda tddukkla-a di Lezzayer tamanaɣt, syin akkin wid yellan –deg-s nnan-d ilaq ad nessewseɛ akken ad tuɣal d tuddsa, yernu ad tesɛu isarrawen (Bureaux ) di yal lwilaya. Akka tura, llan 48 n yisarrawen di tmurt. Assa, nessaweḍ akken ad ten-id-nexlaq di tmurt merra. Nefka tagnit i widak i yebɣan ad d-rnun ɣer tudsa-agi. Seg useggas n 2011, niqal tella d tiddukkla , syin ɣer-s deg useggas n 2015,tuɣal d tuddsa akken i t-id-nniɣ. Ihi, d yiwet n tuddsa taɣelnawt ur yeṭṭafaren ara ɣer udabu. Akken daɣen, leqdicat-is, xḍan i tsertit d wayen i tt-id-yezzin. Ma yella nemmeslay-d ɣef uselway n merra isarrawen-agi, Mass Musṭafa Zebdi , ad d-iniɣ d akken d amedya, d yiwen urgaz ibedden mliḥ ɣef leqdicat . Ma yella nuɣal-d ɣef wamek tettwasen tuddsa, ad naf d akken d iẓeḍwa inmettiyen i d allal n usiweḍ i icudden gar leqdicat n tuddsa akked umsider (consommateurs) ɣef wayag i t-muceɛ tddukkla. D yiwet gar tddukkliwin timezwura di tmurt-nneɣ deg wayen yeɛnan leqdicat i t-xeddem. Ma yella tkecmeḍ ɣer tansiwin deg Internet, akken kan ara taruḍ APOC ad ak-id-teffeɣ yiwen n wumuɣ meqqren, deg-s ayen yakk yeɛnan tiddukkla .

D acu i d iswi n tuddsa-agi ?

Iswi agejdan n tuddsa d aseɛlem akked useḥbiber n umsider. Nxeddem aseɛlem deg merra taɣulin , ama deg wayen yeɛnan isafaren n wučči , wid teɛna temsalt n waya i wakken ad d-fkeɣ imedyaten yelhan ɣef wanect-agi. Deg wayen yeɛna učči, nexdem ussan n useɛlem i yettaṭafen tikwal smana. Tikwal, ttaṭṭafen-t tallit merra. Amedya deg tegrest : Nettmeslay aṭas akked yimdanen ɣef wayen yeɛnan aḥader mgal lgaz. Asentel-agi, yegla-d s waṭas n lexsarat deg terwiḥin di tmurt-nneɣ, d ayen i d aɣ-yeǧǧan, nxeddem anect-agi , akken ad nesseḥbiber xerṣum cwit.

D acu-t wahil n tuddsa i ixeddem usarra n Tizi Uzzu ?

Nekni, nxeddem ɣef wayen yakk icuɣben ɣer umsider. Amedya, nexdem yakan ussan n useɛlem ɣef yisafaren n usuddem n yuyefki: Neɛreḍ ad ten-nwelleh u ad rren ddehn-nsen ɣer wayen yeɛnan tifesniwin n usismeḍ n yisufar-agi, ladɣa deg ussan n uzɣal. Tikwal, llan yimestjaren i yessexsayen imsismeḍ, syin ɣer-s, ad yexser usafar-nni, imi ad d-yas umsiher mebla ma iwala asafar-nni, ad t-yawi, mbaɛd iban kan ad yaḍen seg wanect-nni. Ihi nekni, nesseɛlam-it ɣef wamek ara ifaq belli asafar-nni yexṣer, neɣ yella deg-s kra ur nettmačča ara . Ussan iɛeddan kan, nexdem asileɣ i yiɛeggalen n tddukkla deg wayen yeɛnan amek ara txedmeḍ tasleḍt i ucekti n umsider. Dagi, ad iḥfiḍen amek ara lḥun akken ad ffrun aɣbel-nni n umsider mebla ma ssawlen i yiɛeggalen-nniḍen. Amedya : D acu-ten yizefan n umsider ? D acu-ten yizerfan n yiɛeggalen n tddukkla ? Amedya : Mi ara yeffeɣ yiwen seg wid ixeddmen di tiddukkla ɣer unnar : D acu i ilaq ad yini. Am wakken daɣen, yella wayen ur ilaq ara ad yini, axaṭer llan-t kra n tɣawsiwin ur ilaq ara ad nemmeslay fell-asent akken i d-nniɣ di tazwara, nekni iswi-nneɣ d aseɛlem akked uwellah n umsider . Isalaɣen mačči kan d wagi ara yilin , imi ilaq iɛeggalen ad issinen amek ara qablen annar, dɣa sya d afella, ad d-nheggi yiwen.

I wahil ara d-yellan deg wussan-agi n Remḍan akked unebdu ?

Nemmaslay ussan-agi iɛeddan ɣef wahil. Nhegga-d kra n tufɣiwin , di Remḍa-agi, nhegga-d ass n useɛlem i yimdanen mgal asexser d uḍegger. Nettwali imdanen, itteffeɣ-iten leɛqel ɣer lmakla. Ttaɣen-d kan, syin ɣer-s, tettɣima-d tettwaḍeggar. Anda teddiḍ, ad tafeḍ iculliḍen, ama d aɣrum ama d tiẓidanin. Ihi nenna-d, ad nexdem asentel-agi . Syin ɣer-s, ad yili wass-nniḍen, ad nemmeslay ɣef lemḍarrat n yisufar n tgella ladɣa deg unebdu. Deg uxeddim-agi, ad neɛreḍ, ad yili di tazwara di temdint n Tizi Uzzu, syin akin ad nessewseɛ ɣer tudrin. Akken daɣen i nebɣa ad nheggi isaragen deg tesdawiyin, akken ad nemmeslay akked yinelmaden anda ara nesqerdec timsal ɣef yizerfan n umsider. Ad ttwaqedmen yisaragen sɣur yiselmaden. Syin akin deg unebdu, ad tili yiwet n tesɣert (caravane) taɣelnawt anda ara d-nemmeslay ɣef tiqerɛatin n waman akked n yiẓmi (jus) i ttawin deg yikamyunen ur nettwasexdem ara i wanect-agi. Imi aman-agi akked yiẓmi-agi, ad ruḥen seg umkan ɣer wayeḍ akken ddaw n yiṭij , syin srid ɣer umsider ara yeswen isafaren-agi ur nettwaḥrez ara deg tasmuḍi. Nexdem tamawt dagi di Tizi Uzzu anda llan wid yesnuzun s waṭas (gros) aman akked yiẓmi ur ten-xeddmen ara deg yimukan i ilaqen akken ur xettren ara. Syin deg unebdu, ad nruḥ ɣer teftisin anda ara yili, daɣen, leqdic meqqren i yeɛnan awellah n umsider.

Ma yella nuɣal-d ɣef leswam-agi n yisufar i yulin. D acu i rray-nwen ?

Leswam ttalin ɛla ḥsab n wayen yellan akked wayen ṭṭalaben yimdanen. Yella-d yiwen n leqdic gar tuddsa n APOC akked akked tneɣlaft n tenzut akken ad qaɛden leswam-agi : Ffkan-d yiwen n wumuɣ n kra n yisufan akked leswam-nsen, maɛna aɣbel a-t-an ulac wid ara iɛassen imestjaren-agi. Imi tanmehla n Tizi Uzzu, ḥebsen ɣef lxedma, ihi ulac wid ara yessiwḍen isalli yeɛnan leswam-agi. Ula d imsider, yettak afud. Deg tazwara n leɛwacar, ad t-tafeḍ yettaɣ-d kan, itteffeɣ-it leɛqel akken ad d-yeqḍu.

D acu ara d tiniḍ i umsiher ?

Ha-tt-an tuddsa-nneɣ deg Texxam n tnezuzt n temdint n Tizi Uzzu. Nesɛa uṭṭun (33 11), uɣur yezmer umsiher ad d-yessiwel ma yebɣa ad d-yesteqsi neɣ ad icetki, neɣ zemren ad d-asen srid ɣer usarra n Tizi Uzzu. Akken daɣen zemren ad walin leqdicat-nneɣ deg usebtar n facebook : L’organisation de la protection du consommateur. Ad d-iniɣ i umsider deg ussan-agi n Remḍan, ad yessin ayen i d-yettaɣ, mačči ad d-yettaɣ, syin ad yettḍeggir, akken daɣen ad yessin d acu i itett akken ur yettaḍen ara.

Testeqqsa-tt Yamani Souhila

Partager