Zzant rɣant, uḥḍim d win yeddren

Partager

Tekker tmes tuɣal tensa Tensa tmes mazal tayeḍ Kul yiwen i lweqt –is yecfa Kul wa times i d- yessaweḍ Kul lqern yurǧa lehna Waqila abrid-is yenneḍ

Ɣef uɣurar n unebdu yennerna ṣahd n yijujaḥ n tmes, yuɣen di tẓegwa n tmurt n leqbayel. Ɣef fad n unebdu, yennerna uḥaruq d ucayuḍ n tẓegwa yeqlen d iɣiɣden di yal tama. Ɣef facal n waggur n remḍan, yerna-d facal mgal timurṣad i d-iḍerrun zdat n wallen-nneɣ ur nufi amek ara nḥud neɣ ad ncafeɛ amaḍal yezzan. Ṣrima n waglulel tenneḍ ɣef yixfawen, tekbel ifadden, turza lebɣi deg udaynin n ustehzi. Tasusmi tuɣal d taɣawsa yettnadi yal yiwen, xas ulamma akken i as-è yenna Matoub Lounes : « win yesdergen iman-is di tizi n leḥṛis , iɛemmed neɣ yettekka ».

Annar n wawal yuɣal d lbur. Awalen kkawen ɣef yilsawen, tennudem tmenna, yesmeɛdez lmenṭeq ! Yekfa uḥezzeb, terreẓ nmara zdat n tmara. Gurslen wulawen, sebkent tiswin n yimdanen, ẓlen deg ufeẓqi n meɣrud. Ulac taṣṣeṭṭa ara d- yerren tili, yenger ufus ara ijebren tirni, yenqedwa wallaɣ ara nebhen ɣef txettarin i d- yettlalen. Tuget n wid teɛna temsalt( lemyur, idiputiyen, imeɣnasen n yikabaren, iɛeggalen n tdukkliwin) wwten s tmuɣli ɣer ddaw tmurt, wicqa ma nnig-sen ma tezza , terɣa wakali. Ɣef wudmawen n yimeɣban d yimɣiden d yimelluẓa yuzzel lḥir, yuzzel usḥissef. Wa rɣant-as tzemrin, wa d axxam-is i qrib tewwi tmes. Di lbaḍna n yixef, s nniya neɣ s uneɛmel, iɣermaniyen ttneẓman ɣef tizzegzewt n tmurt, yelsan talaba n tebrek id as- sselsen yiɣden yeɣlin akkin akka !

Acu-t ugejdur –agi ? Id as- yeqqar wa i wa !

Akkin, ijenyuren n lebni n tmurt ttmeǧǧiden imi ur ten-tezdi ara ddewla deg tisudest n lǧameɛ ameqran n Lezzayer( acku, ḥulfan belli irwel-asen nṣib di teḥbult i d- yesmar mebla cceḥa udabu ɣer rreḥba n tuččit akken ad tesbed lemqam-agi), anda nniḍen, ( di rreḥba n yikabaren) d timliliyin ur nettfakka, akken ad heggin iman-nsen ɣer tefranin n tɣiwanin i d- yettɣawalen, i yellan. Deg unejmuɛat –nsen ulac awal ɣef tmerɣiwin yeččan amaḍal. Ulac ula d asḥissef. Ayen yellan d amdegger, tiqejjirin n wuccen, amyerǧem, amqajem, tudyiwin . Talɣa- nsen : kkes-iyi neɣ ad k- kkseɣ. Yekker yilef gar-asen. Akka i yella lḥal imi deg unnar n ṭrad, lemɣiḍa d ayla n wid ur nesɛi ara tissas ! Ma d tamurt, wicqa ma treq ! Yedda usɣar, yedda yiqecci, yedda yifer , yedda yinijel …negrent tizwal ! Deg uẓeṭṭa n l’internet, takemmict yečča wul-nsen (widen yettargun ?) ttaznen tugniwin n yimudaɣ yefnan. Allaɣ -nsen d wul-nsen yettfurru, irekkem. Ɣer lwehma yesduqsen tidmi-nsen ixel wurif . Meɛna di tilawt acu iwumi tezmer tfekka yemmuten zdat n yifassen n win ara tt- imeḍlen ? Acu iwumi tezmer tedwet zdat tirgin yettawin , izelfen, yesseknafen azegzaw akked uquran ? Tiɣri n wa akked wihin tettnamar-itt-id rrehba n tsusmi d wid yerran iseɣ di lḥila. Reffu-nsen yemḍerkal ɣef ustehzi n wid idehnen tissas s texnanasin !

Di yal yiḍ , deg Iɛezzugen, neɣ di Micli, neɣ di Tigzirt, neɣ di Tizi , Bgayet, ttefɣen medden akken ad nnecraḥen, ad ttun ɛeggu n wass uḥḍim i ten- isḥeḍmen. Tiwaculin zzint ɣef tgida , serḍabent tuɣac-nsent s yizelblac n mkul d ṣṣifa. Yal ta amek i tnuda ttawil s wacu ara yifsus ṛruḥ akked lxaṭer. Nnig n tɣaltin, abeḥri yetthubbu-d d aḥmayan , yedda-tt di nneqma i ccihwa n lɣaci. Abeḥri i d- yugmen nnesma deg yijujaḥ yeččan tirni, yeskaway agris deg yimi. Maca, xas akken yetwahhem wallaɣ, ul yeqqar i teɣzint : « ttu, ttu ayen yellan ,xdem amzun ur yelli i yellan, cfu, zhu yettufaras. » Anda nniḍen, inaẓuren gan timeɣrwin , semden ɣer tama-nsen medden d luluf d yimeyyaten. Cna ( amḥaddi ?) icerreg tignawt ifal i udrar akkin. Iɣmisen, wwin ɣef wayen yexdem wagi akked wihin . Di dderz n cnawi, wissen ma ḥulfan s umadaɣ yezzan mi yeknef, wissen ma slan i umegǧêd n tselnin mi zzant ? Akud ( n teswiɛt –nni) ur d-yestufa ara i yineẓman , leɣraza tedda d uhuzzu n wammas. Yakk si zik i nnan : « zzedwa n cḍeḥ tessismiḍ tidi yerɣan » . Di tebḥat n lemḥayen,deg wugur n ṭlam, deg yigrawen utlifen, mi tt-yenwa umdan temmut, yettlal-d yifeṭṭiwej n usirem . akken bɣun ɛerqen lecɣal ,akken ibɣu qessiḥ lweɛd, yettuɣal wasif ɣer lḥedd-is. Ahat ifeṭṭiwej- agi d amezdaɣ-agi mgal timerɣiwin i d- yeflalin yakka deg Uqbu. Layas ( neɣ facal) d mmi-s n leɣrur, ma d-ibeddi mgal icqirriwen d abrid n leslak. Ayen yettwahudden yettales-as-id umdan lebni, ayen yerɣan yettɛawed umdan uẓu… wissen ahat yiwwas ( d lwaḥid) ad nesǧuǧǧeg amaḍal yeɛyan, ad nesselqeḥ tizgwa-nneɣ yefnan.

Ait Slimane Hamid

Partager