Yewwi-d ɣef uǧeṛnan ad yishil i tɣuṛi. Win ara t-yeɣṛen, ur yuḥwaǧ ara ad yetmeɛɛen deg-s aṭas neɣ ad inadi deg udiksyuniṛ ɣef lmeɛna n wawalen yufa deg-s. S wakka iban-d bell,i akken ad yaɣ uǧeṛnan amkan-is n tidet, ilaq ad yili s tmeslayt fehmen medden, tin iss ttxemmimen, tin iss ttmeslayen. D tidet, sseba i yeǧǧan aǧeṛnan s teqbaylit ur yuɣ ara amkan di tmurt n Leqbayel tcud aṭas ɣer liḥala ideg tella tmeslayt: ur tettwaktab ara, yerna melmi aya kan i tekcem ɣer llakul. Meɛna tella yiwet n lḥaǧa ɣeflen fell-as yemdanen: Aṭas n wid yuran, i yettarun s teqbaylit mebla ma ɣran-tt di llakul; d lmital ilaq ad nesteqsi anda i tt-yeɣra Belɛid at Ɛli netta i yuran yes acḥal d tadyant deg yiseggasen n ṛebɛin? Llan waṭas n yemdanen di tmurt n Leqbayel i yessnen ciṭṭuḥ di tefṛansist, meḥsub imdanen-a ɣran deg llakul aseggas neɣ ɛamayen, tettunefk-asen tegnit ad issinen ala leḥṛuf d lemɛani-nsen. Aṭas seg yemdanen-a i yessnen ad d-ɣren neɣ ad arun leḥṛuf n tefṛansist, uɣalen s tin n tmara ma bɣan ad arun kra n wayen i bɣan ad cfun fell-as, neɣ d lmital d tabrat, ttarun s teqbaylit axaṭeṛ ala nettat i ssnen yerna teshel-asen. Dagi i nezmer ad nefhem acuɣer imezwura-nneɣ yuran s teqbaylit, ama d Bulifa neɣ d Da Lmulud, ssafsen tira, meḥsub kra n ṣṣut ara d-nenṭeq ttarun-t s yiwen n lḥeṛf. Meɛlum di tallit n Bulifa ttarun leṣwat am wakken i ten-ttarun di tefṛansist, anda taswiɛin ttarran sin n leḥṛuf akken ad arun yiwen n ṣṣut. Meɛna, anwa-t uqbayli yessnen ad d-iɣer leḥṛuf n tefṛansist ur nessawaḍ ara ad d-iɣer di kra n tektabt i yura Bulifa ?
Mačči d tazmert i ulac, meɛna aya daɣen iḍfeṛ-it lebɣi . Wama d ayen isehlen aṭas ɣas ma amdan ur yeɣri ara taqbaylit di llakul , tira talatinit iss tettwaru ass-a ur tuḥwaǧ ara aṭas n leɛtab akken ad tt-yefhem umdan yessnen leḥṛuf n tefṛansist. Llan ala ṛebɛa n leḥṛuf i ulac di tefṛansist dɣa d wi: ɣ=gh, ǧ=dj, č=tch, ɛ=â, wiyaḍ sehlen i wefham imi sɛan akk wid icuban ɣur-sen neɣ i ten-id-yettmatalen deg tefṛansist.
Mokrane Chikhi
yrttkemmil