…Mebla ccek iǧeṛnanen n tmaziɣt imezwura, ladɣa wid i d-ilulen deg yiseggasen n tesɛin, ɣur-sen dduṛ d ameqqṛan deg ayen yeɛnan aseɛlem n yemdanen ɣef wazal i yesɛa umennuɣ ɣef tmaziɣt. Aya yesnerna deg-sen leḥṛaṛa, acḥal d tikli, acḥal d tamesbanit i yemmugen ɣef demma, i d-ijemɛen d luluf n yemdanen. Ssawḍen yimezdaɣ n tmurt n Leqbayel ad ɛemden ad qqimen warraw-nsen aseggas ur qqaṛen ara di llakul arma testeɛṛef ddula s tmaziɣt. Taneggarut d tidyanin n tefsut taberkant ideg ttunefken d asfel 126 d ilemẓi ɣef lǧal n nnif d lḥeṛma iss twasnen Leqbayel rnu ɣur-s asuter s usteɛṛef s tmaziɣt. Mbeɛd acḥal n yiseggasen n umennuɣ, ddula tazzayrit yettwaḥettem fell-as akken ad testeɛṛef s tmaziɣt, deg useggas n 2002. Tuɣal tres deg lqanun amezwaru n tmurt”ddustur”; yura deg-s:”Tamaziɣt daɣen d lluɣa n tmurt, ddula yewwi-d fell-as ad tellethi yid-s s useggem-is d uwenneɛ-is”. Seg yimiren, ar tura mačči aṭas n lecɣal i yettwaxedmen. Sɛeṛḍen akken i teɣzi n useggas n 2006, ttarun-d mkul ass n lexmis s tmaziɣt deg tewṛeqtin tineggura n sin n yiǧeṛnan n ddula El Moudjahed d Echaâb. Meɛna snat-agi n tewṛeqtin ur ɛeṭṭlen ara fell-asent armi i tent-ḥebsen mebla ma tban ssebba. Yerna sin-agi n yiǧeṛnanen ur ttawḍen ara ɣer tudrin d yibilajen n tmurt n Leqbayel, armi ttejriba-agi tɛedda kan akka mebla ma teǧǧa-d kra n lǧeṛrṛa. Ilaq daɣen ad nesmekti dakken deg useggas n 2009, ddula tserreḥ-d i tilibizyu n tmaziɣt, ɣas ahat yella deg-s lexṣaṣ meɛna azal-is meqqeṛ deg ayen yeɛnan aseɛlem n yemdanen s tmaziɣt.
Mokrane Chikhi
yettkemmil