Tiwizi i yidles

Partager

Am yal tikkelt deg ara yemmet  yiwen seg yinaẓuren-nneɣ  neɣ  n yimusnawen-nneɣ (llan yernu s tidet)  ad nebdu, nekni s Leqbayel,  ameǧǧed d usḥissef. Mi i t-nerra  ɣer ddaw wakal din ad nezzi ɣer 

tid-ak- nneɣ , ɣer ustehzi, ɣer tatut.  Iwakken ixef-nneɣ ur aɣ- yettqasa , akken ad nessedhu tafrit-nneɣ (notre conscience)  nesteɛmil nettarra-asen   tijmilin di yal amuli n tmettant-nsen  neɣ n tlalit-nsen . Akka i d nekni , s leqbayel, u waqila d awezɣi ad nbeddel.  Alamma yessebleɛ wakal amdan i nettarra dhen-nneɣ ɣer wazal yesɛa.

Tamettant n Bouguermouh , ur txulef ara  tiyaḍ.  Di tudert-is yiwen ur yedli fell-as. Tura mi iɣab, nekkat deg yifassen-nneɣ u neqqar-as : «   ah limer neḥsi ! Wamma asmi yedder melmi akka i as-id- nhegga ttawil akken ad yerr  ɣer tilawt tirga izedɣen ixef-is ? Melmi akka  i as- id- nessewjed adrim akken, isura yakk i itezzin deg uqerruy-is ( am usaru ɣef Tawes Ɛemruc)  ad d- lalen ? » Ulac…baxlaf  ( am akken it-id -yenna netta s timad-is) ibeddi n  ugdud deffir-s akken ad d-yessufeɣ asaru amezwaru s teqbaylit «  tawrirt yettwattun ». Iɛedda uzaylal… mazal wiyaḍ ! 

Segmi i d- yewweḍ yir isali n tmettant-is, mačči d yiwen umazan  i d –ineɣlen ɣer uẓeṭṭa n Lweb ama di  FaceBook  neɣ di Twitter. Kul wa acu i d-yenna, kul wa amek i yenwa ad as- yerr tajmilt i d as iwulmen.  Bugermuḥ yuklal tissemɣert  acku d netta i yeṛẓan asalu  i sinima  aqbayli . Tissemɣer n urgaz am wa, d iseɣ u dayen ijebden ɣer nnif akked userhu( honneur). Annect-a yecbeh fell-aɣ nekni s Leqbayel yettɛuzzun wid igan udem i yidles-nneɣ akked nnekwa –nneɣ. Deg wannect-a ur nxulef ara igduden n ddunit meṛṛa i yettilin di lmendad i yimawlan n tmusni, i yinaẓuren-nsen imi zgan  ttmektayen-ten-id akken aɣebbar n tatut d awezɣi ad yesbur isem-nsen ! 

Maca, annect-a, fell-aɣ nekni s Leqbayel,  ur gelɛum ara akken ad neḥseb belli, s tidet, tuɣal-asen tejmilt i yirgazen akked tilawin igan lmul i yidles-nneɣ akked tutlayt-nneɣ. Ur gelɛum ara usmekti  akken ad as- nini : « nerra lxir i wid iɛetben akken ad sbucɛen « Nekk » n ugdud-nneɣ ».  Tamsalt teḥwaj ayen yugaren aya.

Akken tissemɣert  i d  asen- nbudd( i yimusnawen-nneɣ)  ad tili tewweḍ ɣer yiswi-s,  ilaq yewwḍ-d  lawan ad neḍfer abrid nniḍen. Abrid  ar yessufɣen targit ɛebban yinaẓuren-nneɣ, am Matoub Lounes, Taous Amrouche, Mouloud Mammeri, Cherif Kheddam, Slimane Azem, Haroun Mohamed, ɣer ugni n tilawt.  Ayen i aɣ- ilaqen d tiwizi i yidles !

Ilaq tiwizi i yidles ,  akken ad d-njab isufar i tdukli-nneɣ. Ilaq tiwizi i yidles akken  ad nejmeɛ allalen ara iseddun  idles-nneɣ  s ttawilat atraren am radyuwat, tilibizyun, sinima, amezgun, idlisen….

Bugermuh,  s timmad-is, yenna deg tdiwennit (taneggarut yexdem akked yiɣmisen)  i d-yefɣen deg  El Watan n 5 di furar-agi : «   sinima, nniɣ-as  ar tufat. Xedmeɣ akken zemreɣ,  ma tura ur sɛiɣ ara tabɣest ad nemreɣ lḥal akken ad d-ssufɣeɣ asaru nniḍen, s nmara akken i nexdem  akked usaru « tawrirt yettwattun ». Akken ad ilin yisura( wid igerzen , iwenɛen)  ilaq tadrimt. Maca,  imerkantiyen n Leqbyal ur d- cligen ara deg yidles , ur llin ara d wid ara iṣerfen idrimen-nsen ɣef yidles. Ma d ddewla, mačči i yiwen am nekk iwumi ara tmud  tadrimt akken ad ssaliɣ isura…. ».

Awal n Bouguermouh deg umkan-is !  Wamma  acu i aɣ-iqerɛen ( nekni s Leqbayel) akken ur d- neslalay ara amezgun ( yernu s wawal) s teqbaylit. Anwa i aɣ-yugin akken ad nexdem isura  ( wid n tidet mačči wid n uskeɛrar) s teqbaylit. Anwa i yeggulen deg-neɣ ur d -nessufuɣ ara iɣmisen s teqbaylit ?   Anwa i yeggulen deg-neɣ ur nseɛɛuy ara Tilibizyuwat, rradyuwat s tutlayt-nneɣ( xas mačči di tmurt akkin deg ugemmaḍ) ?  Anwa akka i yugin ad ilint tizrigin  i yidlisen s teqbaylit ? 

Amek akka( diɣ) , ur zmiren ara  yiselwayen n tɣiwanin ad bnun di yal taɣiwant tizeɣwa i yidles, ixxamen  n umezgun, tizeɣwa n sinima,  timkerḍiyin …d ttawilat yakk icudden ɣer yidles aqbayli ?

I limer tikkelt-a ad as- nili di lmendad i  tirga n Bougemouh ?  i Limer ad iẓer d ṣṣeḥ  tbedd twizi akken ad nerfed idles akken ad t- nesǧuǧǧeg ? Atta-n tejmilit ttraǧun seg-neɣ Mouloud Mammeri, Slimane Azem, Matoub Lounes ,Cherif Kheddam…

Ayen ttraǧun yimusnawen-nneɣ d iɣerbazen n uselmed n usufeɣ n yisura, iɣerbazen i uḥfad n yilugan  n tira n iṣinaryuten. Ayen ttraǧun d iɣerbazen  ara d- irebbin    izaffen( comédiens) i umezgun akked sinima . Ayen ttargun d lakulat   n uẓawan, n  teklut. Ayen ttraǧun d tisɣunin i yidles akked tẓuri, d temkerḍiyin di yal tama. Ayen ttraǧun ahat yugar-iten am akken i d aɣ- yugar, imi ayen nettwali ass-a d lqifar. Ahdum yezzuzun kan ahdum wamma  anamek n umeslay yella deg wanzi : lebɣi-nneɣ meqqer, ul –nneɣ meẓẓi.

Ait Slimane Hamid 

Partager