Yeɣli-d fell-i yiḍ

Partager

Ulama tezwim tindal ɣef allen n ugdud, tidet teǧǧam deg ḥaruq a syadi lɛaqal. Deg akken tefkam deg-s affus, ass-a yulli ccan –nwen, ddunit yiswen i tumen. Ɣef uclim n tucḍa-nwen i yeḥluceg ugdud ɣer yir ifri. Tesertit-nwen tefka anzi ɣer tisertit n bab n-waklan : nutni habren netta yettnezih deg-sen. Akka i tḍeru d-ugdud yettkukrun allaɣen ilelliyen yuggin annuz akked leɛbada deg ifri. Ɣef aya agdud yezga yettṣeyiḍ deg alaɣen ilelliyen am akken ttṣayiden yiḍḍan deg ucanen. D- atelleḥ n-wallaɣ ilelli umu yesawal ugdud « taɣdemt». Xas awal si zik yettciri : «anda yella ugdud ya latif ! Amcum d win yettnadin ad yefhem aṭas !» Tenna-m : «akka i d-udem n tidet» i wakken as-tefkam lḥeq i ugdud iken-yesulin, a syadi lɛaqal. I wakken ad ileqmem lekdeb deg ixef-nwen, ula d–ul nwen yeqqar : «acku seg ugdud id uɣeɣ aẓar, lberhan yidi ttawiɣ d tikci n Ṛebbi». Teseḥlulim tikerkas deg aman n tidet akken ad tuɣalem d ṭelqa yesnin agdud ɣer lqedra. Di tillawt tecbam amerkub yessezwar ugalid zdat imanayen-is akken ad yiɣil ugdud yekka-d seg-sen. Yifi-t, a syadi lɛaqal, a tezwim ɣef uglim-nwen aglim n yizem is-tesburem. Yifi-t limer a tt-ḍeqrem akkin taglimt n leɣrur. Ala s-tmerẓiwt n timhujrit-nwen i zemreɣ aken-ṣṣiwḍeɣ ɣer wanda ara tizmirem s yiman-nwen a tarẓem lefrisa izedɣen deg-wen. Anwi i d bab n tidet ? Bab n tidet d win yeddan ḥafi di telt lxali, i wakken ad ihudd yir leɛbada i t-iṣemren ɣer leqdra. Xas di tlamest n yijdi yerɣan, yessen ad imuqel s lebɣi ɣer tigzirin deg tazalent tiliwa n lisser yeswayen ayen din d-imɣan. Xas akken yeffud, werǧin yuɣal-as fad d tamara akken ad yennez yal mi yeswa. Bab n tidet werǧin yekni i tamara acku yeẓra am akkeni yellan yiḥerqan i tella leɛnaya. Wama timhujrit n yizem tettban ! Xas yečča werǧin yerwi, xas yeswa ur yekkis fad. Bab n tidet yexḍa i ubrid n umelaq deffir tumert. Ixef-is ur yessin annuz ur yessin kennu zdat lxuf. Bab n tidet yesewḥac ur yettewḥic ! Bab n-wallaɣ ilelli yettiḥmil tudert di tneẓruft, wama lɛaqal ḥamlen tunḍa ddew leṣwar n timdinin. Ḥamlen tamdint am akken ḥamlen yizgaren adaynin, acku ddin i ttafen aseɛlaf. Deg anect-a cban ajedɛun n tyuga yezuɣuren tayerza. Akka i d–lɛaqal, d tayuga yezuɣuren agdud ur neɛrif. Ulac tuččḥa ɣef aya. Leqrar n iɛardiyen d leqdic. Azaglu ɛaben xas d azeglu n-uwreɣ, anamek-ines d kennu akked wannuz. Walli-t di tuyga amek i tkerrez s lmul ! Armi qeblen a t-cerwen meriɣit id ḥaren anṣib di ccikran. Kerzen mebla acekti, acku d-iseɣ-nsen iten- yettweṣiten : «xas d-leqdic n tmara, issin meqqar, ay aqedac, anwa yenfɛa leqdic-ik ! Ilaq ad yemǧazi wallaɣ d-yiseɣ n win yeseqdacen amer ula d kečč a win iqedcen ad yemǧazi walleɣ-ik akked yiseɣ-ik.» Meɛna kunwi, a syadi lɛeqal, a yiqadacen n ugdud tinegmit-nwen tuɣ lɣerza n-tinegmit n -yiseɣ akked wallaɣ n-ugdud. Anda i tebram i teqnam. Akka diɣ i tedra d-ugdud : yiswen i yenerna. Ɣef aya tajmlit-nwen ḥedd ur tt-yenkir. Meɛna xas tenerna-m, di tillawt werǧin tefɣem seg taglimt n ugdud. Iseɣ-nwen yekcem deg ujɣlal n ugdud ameɛlal. Yesbur lxuf ikerfan igduden, acku alaɣ ur yelli d-ṭerḥa n-ugdud. ! Allaɣ d tudert yesemsaden lqeṛh deg ixef : d–agassen-nni s wacu id yegla i s-wacu tefka tudert lemqud i tmusni. Wissen kan kunwi ma tegzim yakk anect-a ? Ala win yuraden s imeṭṭi d win umu yeɣma yixef s- idamen i yegzin inumak n lferḥ. Wissen kan kunwi ma tegzim yakk anect-a ? Ala tiderɣelt n-uderɣal d-usferfed-ines i d-inigan n cbaḥa n yiṭij. Wissen kan kunwi ma tegzim yakk anect-a ? Tewwid ɣef win yettqaliben ɣef tmusni ad inamer leɛli n udrar. Mi id yekka wallaɣ nnig tiqucac-is, akken ibɣu meqqar udrar ad yettban meẓẓi. Wisen kan kunwi ma tegzim yakk anect-a ? Mača kunwi tzelmam kan ifeṭiwjen n tmusni, tettum ẓebra n-wallaɣ tettum afḍis n yiseɣ. Am akken iwen-yeɛraq lɛaz n walaɣ, iwen-t rruḥ lekyasa n timdi. Am akken i tecḍem ɣef awal n lɛaz i temdarkalem ɣef awal n-tidmi ukyis. Txuṣ deg allaɣ-nwen lḥamu ara yettnamaren tegrest n-tidmi ḥabsen ideflawen. Ɣef aya i teṭṭafarem ijujaḥ n tmes-is, tettum abeḥri n lhu s-id yettṣuḍu. Di yal taɣawsa tcengem tili, armi iwen-yuɣal ṣṣwab d-asgunfu ccenun yir imedyazen. Deg leɛmer tellim d-lbizan : ɣef aya tleqḍem iɛaqayen n tumert deg yir ixmir n yir tidmi. Tettum belli lbaz ma ixuṣ-it udrar d-afrux kan ara s-ssemin ! Muzaɣlent tisas deg ixfawen-nwen, wama yuɣ lḥal d-abeḥri aṣemaḍ i-yesduqusen timusniwin yellan di telqay n telqay-nwen. Anect i gersen-t timiqwa tidexliyin n wallaɣ i yeḥmen-t mi ara d ɣlin gar urawan n-iɛazamen. Xas ibeddi-nwen yecba addud n yeẓra. Ur yettḥerik ur yetixir. Ulac aḍḍu ara yesmendgen deg-wen irij n lebɣi. Aɛni tettum bellid d –aḍḍu i-meslen taglim akken ad tteddu sfina ɣef aman ? Allaɣ-iw yecba teglimt yeḍlaq waḍḍu n tidmi-w akken aya anda is-yehwa yewɛu. Aqli ttreɣ-ken ma ur yi-d tennim, a yiqadacen n ugdud, a kunwi yezuzunen leɛaqal amek i tezemrem ad teddum yidi ? Yeɣlid felli yiḍ : yufaf lɛamer-iw am akken ufafent tiliwa yettfegiḍen. Yeɣlid felli yiḍ : yufaf ccna n-imeɛcuqen am akken tufaf tiɣri n-yixef-iw yellan d-amaɛcuq. Deg ixef-iw tezdeɣ tɣawsa u neggen ur nesgen. Tiɣri-s tekkat s lhir amer a tthudd iɣerban n tsusmi. Deg yixef-iw yezdeɣ lebɣi n tayri yezuzunen lebɣi-s s-telɣa n tayri. Nekk d tafat : ah ! Limer kan meqqar d-yiḍ i yelliɣ! Meɛna yura ɣef yixef-iw ad yesbur amendil n tafat. Qlalḥeɣ ad illiɣ d ṭlam i wakken ad yeẓeg lɛamer-iw, seg yiffan n tafat, ayen s wacu ara yessuseum fad-iw ! Ula d kunwi, imir a yitran, yettmecɛuwulen deg igenni, a wen-nezneɣ azul d-aḥmayen. Mačči d-izli ara ferḥeɣ s tunṭic n tafat s wacu akken ara y-id tehnem ! Meɛna ulamek, imi tudert-iw teqqen ɣer tafat yellan deg ixef-iw. Deg iman-iw id jebdeɣ aseḍru n tafat i-ilehben deg-i. Ɣef aya i werǧin snaɣ lferḥ n wid yettagmen di tliwa n tafat. Ɣef aya ala i targit id ttemliliɣ d lferḥ n widen yeẓgen. widen yedmen. Affus yettmekin ur yettawi, din i tezdeɣ twaɣit-iw. Ɣ ef aya i ttesmeɣ seg wid seg allen yeṭṭafaren di ṭlam acu ara dmen acu ara awwin. Yekcem di twaɣit win yesɛan kan ifassen yettaken ur nessin amek ara sutren. Ula d nekk akken ! Yemudel yiṭij-iw ! Yejla lebɣi n lebɣi-w ! Anwa akka yemmugren yiwwas laẓ yefrurex-d deg uɛabuḍ n tawant ?

Xas akken wwin deg ayen fkiɣ, wissen yid-sen ma yemǧazi yixef-iw ? Gar win yettmudun d win yettawin yella yifri d-iɣisi. D iɣisan umu meẓẓi yimmi i-iseɛben i tawant. D taɛabuṭ n thuski i yerban laẓ : ula d nekk bɣiɣ ad nuɣnin widen umu sekneɣ iberdan. Bɣiɣ aten ɣuleɣ seg tarzeft-inu.

Bɣiq ad skemceɣ affus-nni delqeɣ. Bɣiɣ-t ad yecbu aman yeɣunzan tezla ɣer yir tamda. Tura d-lawan ixef-iw yellan d leḥlu ad a t-leqmeɣ d-lqares.

Bɣiɣ ad rreɣ ttar deg-sen! Lɛib id yenunten deg ul-iw deg tussaft deg lliɣ id icetal.

Lebɣi n zikk yettbudun tura yeftutes. Ula d iseɣ-iw yeḥfa, yuɣal yeɛya deg iman-is. Yeɛya deg lxir yexdem uffus-is. Akka i t-ḍḍeru d win yettbudun, d win yeldin affus-is mačči cwiṭ. Xas icelfuxen, ad mɣin deg iḍuḍan-is yettmudun deg ul-iw yettbuddun. Tura allen-iw, ur mazal ara ad surgent imeṭṭi n lemɣiḍa ɣef imṣarfen. Ula d-ifassen-iw ur mazal ara ad ggan ccan i yifassen yeččuren deg ayen semden.

Tura imeṭṭawen deg allen-iw ala ayen iɛadden. Tura telqaq n wul-iw siwa zikk-nni ! D nger i-yettraǧǧun ixef yettbuddun tedhen leḥnana ! Mačči d tikelt i yessa iṭij inzizen-is ɣef yijdi n ṣeḥra : tafat-sen tettmeslay kra yellan bexlaf nekini. Akka i d-lkar n tafat treggel ɣef ayen iberqen. Deg-s ur d-clig ma yenuɣna. Mi tɛedda ɣer tama-s thuz tuyat-is tṛuḥ.

Akka i d-lkar n tafat, tḥamel a tedu di neqma i kra iberqen. S tesmeḍ i tettruccu iṭij id yettlalen, tesnajlen akkin deffir igli ibaɛden.

Iṭij yehmel deg innig am tɛajajt tameslubt. Ziɣen yuffa abrid-is. Yefka azuɣer i lebɣi-s, yesumet teṣmeḍ, yerra-tt d-amur-is. Si zikk-nwen akka ! D- ubriken n tasa, tḥamlem ad ccengem lḥamu seg yiff n tafat. Tḥamlem ad tuẓga n uyefki deg yiff n tafat ! Aten ixef-iw deg agris yessa. Reqqen ifasen-iw si tesmeḍn iẓeblucen. Fad iyi zedɣen yeswa-d si fad-nni yellan deg-wen ! 

Yeɣlid felli yiḍ ! Uma sriɣ i tafat nekini ! Ayen i fuḍeɣ d ṭlam, ayen i fudeɣ d tussaft ! 

Yeɣlid felli yiḍ ! Aten lebɣi-w yufaf yebɣa ad yefk ṣṣut.

Yeɣlid felli yiḍ ! Yufaf ṣṣut n tiliwa. Ixef-iw s-timad-is d tiliwa yuzlen.

Yeɣlid felli yiḍ ! Yufaf ccna n imeɛcuqen yufaf. Ixef-iw s timad-is d ccna n-imeɛcuqen.

Akka i yettmeslay Zarathoustra.

Ait Slimane Hamid

Partager