Win akken i ijerbden amrar

Partager

Xas yelḥa yiṭij deg yigenni, xas uzɣal-is yenerna, xas tidi tettuddum ɣef unyir-is netta yugi ad yesteɛfu. Am win yuɣalen d tadla n lebɣi-s, ifassen-is jebden rennun di telqa n umrar yeseblaɛ immi ugadir akkin d akusar . Amdan-nni ijebden amrar yettban ɛeggu ɣef udem-is alaxaṭar yeẓẓay, mačči d kra, wayen akken yeqnen ɣer yixef n useɣwan di tama n wadda n yifiri.Ɣur-s tura acḥal segmi yebda yetteɛrad ad t-id -yesali. Deg akken icɣeb-it wayen-nni, yettu ayen i d as-id-yezzin akken yebɣu yilli d aras neɣ d acelɛuḍ.

Lhejna yettkufuten deg allaɣ-is tesrawel-it ɣef kra yellan. D tawnafit id as-yetṭfen afus akken ad yedlu ɣer lbeḍna yefren di lqaɛ n yifri wuɣur i tezuɣer lqedra mabla ma yeḥtam assa-gi. Teswehmi-t taẓẓeyat n tɣawsa-nni yeqnen ɣer yixef n umrar yenebranen ɣef yiri n usegrarab laqayen. Ɣef aya, iḥar melmi ara d tekfel akken ad iẓar d acu tɣawsa-nni. 

A ttwalem d ageruj i d as-id- yenna lmux-is ! 

Lmeɛna anwa ameslub ara icudden agaruj ɣer yixef n umrar di telt lxali am win deg i d-yeḍḥa. Amdiq deg yella si zzman aya ur t-yerkiḍ uḍar n umdan. Aya yella seg asmi id twwet lḥemla tanagarut yezwin kra yellan ɣef udem n lqaɛa. Yerna tidet kan, is-yenna iyi-iman-is, uma sriɣ i yigarujen nekini ! Acu ara xedmeɣ yissen nekk yesuturen i tudert siwa abziz d amecṭuḥ ? Ibecmaqen n tudert yesufuɣen ɣer lber n liser, ur ddin ara akked sɛaya. Ihi awer yilli wayen yeqnen ɣer ṭelqa n lmektub-iw d agerruj !

Yugi agaruj, alaxaṭar yecfa-d i txattart s wacu id gellun yedrimen. D timhujrit ɣef tadrimt id yettawin imsigman ɣer wul n yemdanen. D nutni i yettaren abuqal n tayri yafergugi. Si zikk n zzik id nnan : « iṣurdiyen d ilefḍan n ddunit !» D tidet ur ḍlimen ara yimezwura deg anect-a, imi ɣef akken yecfa d- arɣeb id yewwin imenɣan gar watmaten. D tmaɛ i yebḍen gar tiwaculin. D fad n sɛaya i yerran imdanen ttemyaddin tiqarac. D anadi n cci id yettawin trad gar timura d yegduden alama mmsengaren. Ul-is yeɣunza igerujen imi d nutni id yassasayen i lfetna, id yesaɣayen times n lkerh deg ulawen. Ulac deɛwessu i neṭḍen am tin i d-tterwen yedrimen !

Limer yetḥaqaq d agerruj, dɣa s tidet, i iɛalqen ɣer yixef n umrar, tili ad as-yesbru mebla akukru. Ula iwumi asekfel n yiɛaqayen n deɛwessu i yenna i tikelt-nniḍen i yiiman-is.

Lemɛna akken ad yewweḍ ɣer tidet yellan, ilaq ad yeskfel ayen yefran di tjeɛbubut n yifri, ama yelha ama dirit . Tamara tessen amek ara –as teddu di nzaɛ i- umdan. Teṣawaḍ-it alama d tawwurt n yiman-is. Ɣef aya ur yeṣbir ara win akken ijebden ṭelqa, yekcem di lebɣi n tamrart , deg-s ijebed yeqqar mazal ! 

Wi cqa ma yeknef uclim-is s -yenzizen n yiṭij yerɣan nnig-as. Wi cqa ma kkawen yicenfiren-is s-wurɣu iḥalsen ɣer tama-s. Wi cqa ma tulsen yiwerquqen-is s-ijujah ilehben zdat-as. Xas akken ḥaruq yebɣa ad t-yecluleḥ, ixef-is yedda di neqma i teqṣeh yerran ixef-is deg umeqyas-is. Tawnafit izedɣen deg ul ur t-berru-ara s shela kan i bab-is. D netta-t i d-timsinhert n yiman ɣer wayen yuran deg unyir. Win akken ijebden amrar, iḥar ad yedlu ɣef wayen yellan di tqernit n-useɣwan amer ad iẓer s wallen-is acu n leɛjab ara d-yeskfel.

Simmal ijabed simmal tezzin iɣuraf n wallaɣ-is. I limer, ayen ara d yallin , d asenduq n tmusni? Di ccew abbaɣ-is yexuyel-d idlisen yeččuren d tufirin akked timusniwin . Xas akken niqqal yehwa-as-id ubrid n tmusni, werdin tenquqel nniya-s. Uma sriɣ i tmusni n imezwura, is yenna i yiman-is. Tamusni d yir sekka. Abrid-is yessa d iɛawiqen. D netta-t id yewwin asemgired gar leɛrac d tudrin uqbel lḥemla tanaggarut yezwin kra yellan ɣef udem n lqaɛa. D tamusni iten-yeṣawḍen ad mɣunzun, ad mesnuɣnin alarmi yal wa yeqqar-as d nekk ifazen ɣef wiyaḍ. Ala nḥas i tezraɛ deg ulawen-nsen armi tekker lfetna ur nxetti gar-asen. D tamusni i yerran kra n laɛrac tɣan , kra nniḍen knan. D tamusni iten-iferqen kra d-iḥruren kra d aklan.

Akka i d-ṭibɛa n-umdan : iḥamel ad yetɣawel. S inacaben n tmusni yettawi lmut ɣer lebɛid, yessasay deg afrasen. Simmal yettaẓ di tmusni simmal yettrebbi leɣrur, simmal ul-is iɛabed ẓẓur. D-anect-a i yuggad win akken ijebden amrar. Limer d tamusni i-icudden ɣer yixef n telqa tili briɣ-as mebla lhedra, is-yenna iyi-iman-is. Meɛna lɣerḍ n tawnafit d-amcum, win yeḥlucgen ɣef yifer-is ad-as teswret anezgum. Dayemmi i- ɣef tidmi-s taḥenfufectin, yedda di lebɣi n tamrart.

Wi cqa ma yeqqur uglim ɣef yiɣsan-is, wi cqa ma knant tuyat-is, wi cqa ma derrin yiḍuḍan-is, wi cqa ma tefurkec tazmart-is. Wi cqa kra i-idderun yid-s, awid kan ad yeṣiwed ɣer wanda yebɣa wul-is. Yettu ɛaggu, yesfezwi facal ɣef idisan-is, yeḍfer tazrugt is-id tenǧǧer twenza-s. Anwa yeẓran ? Ahat taẓayt-nni yerran lmil ɣer yifri d -ddin amaynut ? 

Ih, lqum yeḥwaj ddin nniḍen. Ddin ara yeṣefḍen leɛbada taqdim ḍefren yimdanen uqbel lḥemla tanaggarut yezwin kra yellan ɣef udem n lqaɛa. Ilaq ddin ara d-yeglun s lhu akked leḥmala gar laɛrac yemyagzaren. Ilaq tasa ara ten-yezdin ddew yiwen n senjaq ara yetthuzu ubeḥri n tayri. Siwa Tayri n yiwen ara ten yerran zedwen deg irebbi n yiwen.

Di ccew iwala iman-is d nnbi wis ssin. D nnbi ara iteddun abrid abrid , ara ibedden tawwurt tawwurt akken ad yezreɛ deg ulawen n lɣaci awal ara ileqmen deg ixfen-sen agaṭum n leḥnana d ubuddu. Yettwali iman-is d nnbi ara yezwin s ifasen-is ɣef medden, teɣwa tnefsit, tindal akked calwaw amer ad nesren si tudert n yiɣersiwen deg gran seg assen deg id tewwet lḥemla tanaggarut yezwin kra yellan ɣef udem n lqaɛa. S ddin amaynut, ara d yesali, i s –wacu ara yeṣfed ddnub n texlqit, asen- yesifsus leɛyub ad yerr ṛṛuḥ-nsen d-azedgan. Akka i yettwali, akka i yenwa : timeqwa s wacu ara irruc ixef-sen d timeqwa ara sen-yeldin allen ɣef tafat yezgel yiẓri-nsen. S wakka kan ara d- yezzi wassif ɣer lhedd-is. S waya ara myaɛqalen yimdanen d-atmaten. S ddin ara asen-id yawwi ar zdin ɣer yiwet n tbaqit akken ad sisnen s yiwet n tɣenjawt si tarbut n ṣṣwab.

Xas Akken i tt-yenwa deg ul-is,xas akken i yetteqliliḥ maɛni werdin kan yexsi lferḥ-is. Yelaɣwi uɣedu n-usirem deg ul-is acku yemekta-d lexdaɛ izedɣen ddew taglimt n yemdanen. Yemekta-d amek yettazzel ssem deg iles-nsen. Yemekta-d amek qalben awal yellan d amdawi, d lḥaljɣar ineqqen. Ndama id yezwaren s-ul-is temla-as ayen id teddun d wayen yettraǧǧun lqum limer ad yesekfel ddin ajdid. Acu n tmara ara t-yerran ad s yekkes i lbir lɣem akken ad yeflali seg immi-s wayen akken ttun medden d leqrun aya ?

Awah ulayɣer ddin ajdid, amer ma yenunt-d ad ɛalqen yilsawen deg imawen , ad zehrent lemḥayen deg ixfawen, ad teɣli ccedda ɣef lqum. Ayen ihi ara yilli d-netta i d-imsekfel n wayen ara yerẓan ttwab deg ulawen n lɣaci ? Ayen ara yilli d- sebba n lfetna akked times ur nxetti ? Ma yella dɣa d-ddin ara d yesali umrar i-ijebed uffus-iw, xas ad qermen yiɣalen-iw , id-as yenna iyi-iman-is.

Lemeɛna ul tɣelbi-t tasa. Asekfel n-wayen yefren yuɣal d lmeḥtum ɣef win-a akken ijebden amrar si tafrara alarmi d azal. I Draɛ n waya ur d yeclig ma iceqaq uglim-is, neɣ ma clefxen yifassen-is, neɣ ma cergen yicenfiren-is. Ayen i t-yecqan d askfel n wayen iccuden ɣer umrar, wi cqa imir ma dayen yelhan neɣ dayen n ddir. Wi cqa ma yella tawla tesdegdig deg lejwareḥ -is , neɣ ma tifidi tezwi iɣsan-is. Netta yefra-tt tura d yiman-is : «ad teddu neɣ a tettwaqrem !» Ulac lxetyar nniḍen ! Yunnef i wallaɣ-is ad ihum deg wer axamem, yerra rkiza ɣef iɣalen-is ijebden qqaren mazal deg usaɣwan ur nesɛi tagara.

Asmi id yefeɣ yixef n umrar seg immi ugadir,yuɣ lḥal iṭij imal akkin deg igenni akken ad yeǧǧ nnuba i yiḍ id haggen amendil-is aberkan a t-yessu ɣef lqaɛa.

Asmi yedla win akken i-ijebden amrar ɣef acu id yeskfel, tewt-it lbaɣa. Ziɣ ayen yakk ɣef acu i t-id tecfa tidi, si tṣebḥit armi d-imir, ur yewwiḍ ara azal n tqabsiwt n ẓalamiṭ ! Xas akken yeṣhasef, meɛna twnafit tɣelb-it. Yeẓẓel affus-is, yedli tawwurt i lḥila-nni tameẓayent id tesuli lɣula n lḥir-is. Ayen id yeflalin yettyuraren zdat wallen-is yeskacem-it di rehba meqran. Isuɣ Ṛebbi it-id xelqen imi id tecrured zdat-as ṭlaba tɛabba talsa ɣef yir-is.

Wina akken ijebden amarar yefhem lfidya-s d iseflan. Inuda ɣef tifrat ara t-yenǧǧun seg leɛyub id yefalin, yuffa abrid-is yiwen. D tamrart iten -id-yesulin d netta-t ara tt-yezwin.

Din yekcem di lebɣi n tamrart, tamrart i d-yezzin ɣef yirri-s tenɣa-t !

Ait Slimane Hamid

Partager