At ziki : Asmekti n Smail Azikiw

Partager

Samɛil azikiw d amedyaz yedren send tallit n Si Mmuḥ Umḥend . D yiwen ur nettwassen ara aṭas ɣas akken ula d netta yessefra ɣef tallit-nni ideg yedder ddaw tecḍat n unekcam afransis. Smaɛil Azikiw, akken i d-yenna umsarag mass Musawi deg wawal-is “  ilul-d deg lɛerc n at ziki deg taddar n Tewrirt Bbar n twacult yettrusun ass-a Aziri”. D awḥid i d-teǧǧa yemma-. Asmi yemmut baba-s, tewwi-t yemma-s ɣar imawlan-is (Akkuɛen) “ar taddart n at ɛli umḥend deg illulen umalu, tawacult n Akkuɛen imiren d nutni i yeṭṭfen timɛemmart n wedris d nutni i as-yellan d lmendad , d nutni id iqeddacen din deg tallit-nni. Smail Azikiw yella d aqeddac deg temɛemmert n wedris anida i yellan sin leṣnaf n ṭṭelba neɣ n inelmaden : llan widen n telwiḥt llan widen n udebbuz .Imezwura  d inelmaden ilemden leqran ma yella d wid n udebbuz d tarbaɛt yettruḥun ɣef tuddar  akken ad mudden tabzart i temɛemmart n wedris s ways I terfed iman-is tessekfa asider n yinelmaden-is.  Deg tallit nni tamurt n leqbayel tebda ɣef snat n tgeldiwin : tagelda n At Qasi yellan deg tamda, d tgelda n At ɛebbas  d tin Sidi ḥmed ulqaḍi yeṭṭfen lezzayer tamaneɣt alamma d qsentina. Smaɛil azikiw yella gar ṭṭelba n udebbuz. Yekka kra n yiseggasen, iruḥ ɣar temɛemmart n Sidi mensur. Din i yemlal d Si Muḥend Saɛid n Zekri  win t-iɛerḍen  ad  yeddu yid-s ɣar lezzayer.  Dɣ yerkeb lbabur seg Uẓeffun d abrid ar Lezzayer. Imir, tamurt tella ddaw n leɛnaya uṭerki. Iwɛer-as i uqbayli ad yekcem lezzayer tamaneɣt acku  iṭerkiyen ttwalin leqbayel d imcaqlaliyen d widen yettnaɣen . Imir, llan tlata leǧwameɣ : lǧameɛ n iberraniyen, lǧameɛ n leqbayel d lǧameɛ n sidi Remdan. Samɛil azikiw yettili deg lǧameɛ n leqbayel d lǧameɛ n iberraniyen yedder din alarmi yemlal d Si Muḥend saɛid n zikri . D netta i as-igan abrid akken ad ileḥḥu war tugdi deg lezzayer. Am akken S-iga afus ɣar yimdebren. Samiɛil azikiw yella d win icennun isefra-as deg lezzayer tamanaɣt ur issaweḍ ara ad d-iban gar imezdaɣ n tmanaɣt ula d netta yettwaliten akken i t id-ttwalin alamri id -yuɣal ɣar tmurt n leqbayel. Smaɛil azikiw yessefra ɣef tegnitt i deg yedder, yewwi-d ɣef wayen iḍerrun imiren, ama ɣef tejmaɛt n tnac yennejmaɛen akken ad ssekren tanekra n 1871. Deg tin , dɣa,  i d-iwet deg yiseffra ines s teqseḥ,  imi  yettwali  ur d iwwiḍ ara wakud n tnekra, d taruẓi  kan ara d-tawi i leqbayel,. yewwet diɣen id iwett deg leqbayel yetqerben ɣar udabu (wid i wumi neqqar ass-a leqbayel n serbis). Deg usefru  « Juj debbi » yenna-d  belli d wid yetterjimen i yekkaten, wama iterkiyen ur ẓẓrin ara d acu i iḍerrun,  am win ara d-yinin nettwet s uɛekkaz i nefka. Nnan i musnawen bell isefra-s d iɣezfanen , yerna ttafaren tidyanin iḍerrun,. D yiwen uṭlyani imi qqaren Lučyani imi imudd Simuḥend saɛid n zikri azal n 08 isefra i d-isedda deg udlis-is yura ɣef isefra n leqbayel. At ziki gren iqeddim amenzu ẓẓan timlilit n tmedyazt d tajmilt i yiwen wragaz i d-yeǧǧan limara n tudert-is gar tgejda n teqbaylit, imedyazen imeqranen yellan d iles d iɛessasen n wakkud nnsen . Tajmilt tameqrant ad tuɣal i tɣiwant n At zik akk, i wexxam n yilmeẓyen akk d tiddukla irfeden  isem  n Samaɛil azikiw. Timlilit tebda ass n 21/08/2014 alarmi id ass 23/08/2014 s yiwen wahil d amerkanti . Llan-d isaragen s-ɣur Aziri akk d  Musawi. Ḥeḍren aṭas n yimedyazen d tdukliwin am Itri Adelsan n Weqbu d-yefkan afus n lemɛawna. Tella-d temzizelt d-fernen sin isefra : yiwen n tmeṭṭut, wayeḍ n wergaz.  Yella-d  wemsizwer ɣef usefru yufraren ɣef smaɛil azikiw,  yella-d umlezgun  (At lehsen s tceqquft “ tayri trǧǧa tmacint” akk d terbaɛt n lewhama) . Teḥḍer diɣen terbaɛt nlexwan n temguṭ i d –i. Di taggara, d afraq  warrazen ɣef imedyazen d-yufraren ( Belkada Amar d Ramdani Hayet) 

Akli.O

Partager