Ass-nni n lexmis iɛeddan i tebda tejmilt i as-rran yimezdaɣ n Wat Yanni i ucennay ameqqram IDIR. Tajmilt i yellan seg wass n 5 ar 9 n waggur-agi deg-i i nella, tettuhegga-d i lmend n tedwilt tis 2 n tfaska ‘’Lumière sur le patrimoine historique et culturel de la Kabylie’’ i d-yeḍran deg tlata n tamiwin n tmurt n leqbayel : At Yanni, Aqfadu d Yiɣil Ali. Ad tekfu tfaska azekka, 10 deg unbir s tirza ɣer uẓekka n ucennay-nniḍen ameqqran MATOUB.
Ass-nni n lexmis, ihi, i d-yewweḍ IDIR ɣer taddart-is anda yufa imezdaɣ d yimḍebbren ttraǧun-t deg tewwurt n Wat Yanni. Yefreḥ dayen kan imi i d-yuɣal ɣer tmurt anda i d-ilul u yeǧǧa azal n 30 n yiseggasen-aya, ɣef wakken i d-yenna. IDIR, yerza-d kan ɣer taddart-is asmi yemmut gma-s akked yemma-s (aggaḍ d tuɣalin).
Azekka-nni n lǧemɛa, tella temlilit akked d yinaẓuren d yimdanen akk n yal tama anda i d-wwin awal kra yinigan d yimḍebbren ɣef tmeddurt n IDIR. Gar-asen : Kamel Hamadi ; Hocine Haroun, aselway n usqamu aɣerfan n Tizi Uzzu ; Kamel Tarwiht n Berbère TV ; Smail Deghoul , aselway n tɣiwant n Ath Yenni ; Yidir d Malika Ahmed Zayed, d imeɣnasen u d iselmaden deg tesdawit n Tizi Uzzu…atg
Ma seg tama n yicennayen, nwala Zedek Mouloud, Ali Meziane, Karim Abranis, Ali n udfel (Ideflawen), Zayen, Djaffer Ait Menguellet, Djamel Kaloun…atg
Syin, yessers IDIR d yinebgawen-is tameqqunt n yiseǧǧigen ɣef uẓekka n Lmulud At Mɛemmer uqbel ad ṣubben ɣer taddart n Tegzirt, taddart gar tudrin n Wat Yanni, anda i ssufɣen yimezdaɣ-is lwaɛda imi wwin arraz wis 5 n temsizzelt ‘’Taddart tazedgant’’.
I usmekti, tizlit ‘’A vava inouva’’ s wayes yettwassen mliḥ Idir, tɛedda-d deg 77 n tmura, tuɣal ɣer ugar n 20 n tutlayin. Yessekles 10 n albumat, seg A vava inouva (1976) ar Adrar inu (2013). La d-yettheggi akka tura wayeḍ i useggas i d-iteddun (2016) anda ara yecnu Charles Aznavour s teqbaylit.
At Yanni, d tamurt, diɣ, n Med Arkoun, Brahim Izri, Lhadj Belkacem…atg
Xas ferḥen Wat Yanni s tirza n IDIR ɣur-sen, meɛna llan wid i as-yeṭṭfen taḥsif imi ur yelli d acu yexdem i taddart-is, ɣef wakken i d-nnan. Zeɛfen, daɣen, imi i d-yenna deg radyu, mi t-steqsan i wacuɣer ur yettruḥu ara ɣer tmurt-is, yenna : ‘’ayen akken ara yi-yawin ɣer tmurt, ha-t-a dagi, yemma uɣur ara ruḥeɣ, ha-tt-a ɣur-i’’. Ɣef wanect-a, dɣa, i yebɣa ad d-yemmeslay yiwen deg taggara n usarag, acu kan ur t-ǧǧin ara ad ikemmel ugaden ad d-yili kra n reffu.
Nessaram tiyersi icudden ad tefsi. IDIR, ttalasen medden akk deg-s.
Hocine.M