Tagga ɣef tefsut n yimaziɣen

Partager

Usiɣ-d s urat-agi ad-d smektiɣ yiwen uzemz s wazal-is deg umezruy n umusu adelsan amaziɣ seg tmunent n lezzayer ɣer da

Tamesbanit(d tikli)  tamezwarut di lezzayer tamanaɣt teḍra-d ass n larebɛa 26 si meɣres 1980 ɣef 10 n sbeḥ, mačči  d tin n 07 yebrir  akken zgan ttarun-d deg usizwer(chronologie) n tedyanin d tmesbaniyin yerzan tafsut n yimaziɣen n 80

Seld aḥbas n Dda Lmulud( I wakken ur d-ittak ara asarag ɣef yisefra iqburen n leqbayel )d-yeglan s umussu n tefsut-agi n 80 , riɣ ad d-iniɣ yiwet n tidet yefren dakken d inelmaden n Bumerdas (INH ,INIL, ṭaqqa deg-sen d leqbayel:ad ilin ahat snat n tmerwin (20) i d-yessuddsen tikli-agi ɣef wacu ad d-mmeslayeɣ ,acku lliɣ d anagi. Yeḍra-d waya di tufra tameqqrant

Uɣaleɣ-d si taddart ass n lǧemɛa (d taggara n ddurt) ɣer Bumerdes anida lliɣ qqareɣ, inuda-d fell-i yiwen umdakel yebɣa ad iyi-d-yemmeslay s tufra . yenna-yi-d aqel-aɣ ad d-nessuddus tikli i wass n 26 meɣres di lezzayer, ilaq  ad aɣ-tεiwneḍ. Ur rǧiɣ ad d-yernu awal ,qebleɣ. Imiren kan bdiɣ ad d-jebbdeɣ assaɣen d yinelmaden i sneɣ di lakulat n yijenyuren deg yidis n lezzayer.  Zwareɣ si CERI(informatique) n Wad Smar, rniɣ tin n Dar lbayḍa n yimuhal izuyaz(travaux publiques) anida yeqqar gma.

Ass-nni n larebεa ,26 meɣres 1980, si tafrara ,ɣef 06, Bumerdes yebda yettenɣal ɣer lezzayzer ,ttefɣen-t yinelmaden .ula d widak ikukran di tazwara ddan.wissen s leḥya neɣ d tirrugza. kra di tmacint ,kra di lkar neɣ akken nniḍen, wwḍen yakk ɣer tmanaɣt  ur ten-id-yeḥbis yiwen,imi adabu ur yegmin ara. Di lezzayer, yal  wa sanda ileḥḥu amzun ɣur-s ccɣel. Ɣef 10s ,tasaεet deg ara nebdu tikli( akken d-nemsegzi) nella kan di 20 di tlemmast n tqaεet CCuhada, nezzi i Salaḥ Ḥsen.Nugad ,d acu ara nexdem.? Cwiṭ kan, yuli-d yiwen usuɣu icerreg-d tasusmi-nni “imaziɣen, imaziɣen” : yerreẓ lqid ,tekkes tugdi ,dɣa nebda tikli.Di tazwara ,tuget-nsen d inelmaden n Bumerdes, rennun-d ɣur-sen wiyaḍ d-itteffɣen si leqhawi, si tḥuna, imsebriden…nesufeɣ-d ibeḥnaq i d-nhegga anda i  nura isuturen-nneɣ.Nedda akken azniq Che-Guevara abrid ɣer tesdawit talemmast  iwaken ad nerr afud i yinelmaden-is ad d-fɣen acku ḥebsen-ten yimsulta ɣer daxel…Abrid-nni newwi yenǧer-d iman-is skud nleḥḥu .D ayen izaden s waṭas, werǧin ttuɣ

Adabu ur yegmin ara ɣef tmesbanit-agi, di lawan ideg iεus Tizi wezzu, teṭṭerḍeq-as-d di tmanaɣt . Ma d imnezhen ggten, wehmen merra: imeɣnasen n FLN si tzeqqa-nsen,ixeddamen n lbankat ,imzenziyen…Di tikli-nneɣ, ddeqs i d-yernan ɣur-neɣ (ahat d iqbayliyen).Mi newweḍ ɣer tqaεet Leǧnina(TNA) nuli ar tezniqt Izli, negra-d di tezniqt Michelet ,tama n tqaεet Lmir Abdelqader.Dinna i daɣ-rǧan yibulisiyen(CRS).Alarmi d imiren, mi nedda 3 neɣ 4 km, i d-ndekwalen, gezmen-aɣ  abrid acku tamesbanit tettusuddes-d s twafran n tidet .Ɣas akken zdat-sen nettkemmil nettsuɣu mgal adabu, i d wamek d-ɣlin deg-neɣ s tebbuzin-nsen . yal idis di tfekka-nneɣ ḥuzan-tt ,iḍarren ,aqerru ,ifassen dɣa imesbaniyen  regglen ɣer yal tama…tagi d tabɣest meqqren ,acqirri n udabu n yimiren.Akken d-cfiɣ d wayen sliɣ d tagi i d tamesbanit tamenzut di tmanaɣt mgal adabu ,si tmunent n tmurt (1962)ɣer da

D acu kan, seg uzekka-yin akin yebda usuged deg yimesbaniyen, ṭṭfen ismawen n kra ibeṭlen ass-nni n 26 meɣres,nudan anwi d iqerra ( d-isuddsen tikli) .seg wass-n, ttεassan abṭal di leqraya.

D tidet, tella-d  tmesbanit ass n 7 yebrir 1980 deg ara d-ttekkin yinelmaden n tizi Uzzu, Bumerdes ,maca tikkelt-nni, adabu ihegga iman-is yeḥbes inelmaden n Bumerdas d wid n tizi ad ruḥen ɣer Lezzayer.Di Bumerdas, si tafrara, ,iǧadarmiyen εussen s leslaḥ tamacint akken yiwen deg-neɣ ur ittali.wid illan di tmesbanit d wid iruḥen iḍelli-nni nsan din.

Ur d-ttmeslayeɣ ara ɣef tmesbanit-agi i cciεa-w, maca d anagi iwakken ad nerr yal taɣawsa s amḍiq-is .acku s kra n usizwar(chronologie) n tedyanin di tefsut 80 d-ɣriɣ ,ttafeɣ kan 7 yebrir, urǧin ufiɣ tagi n 26 meɣres .Nekk uriɣ-tt deg uɣmis-iw d ass n larebεa .Win tt-id- issudsen ,dɣa ad as-azneɣ azul d ameqqran , d mass Saleḥ Hsen umi neqqar Saleh n l’INH ,dinna i yeqqar imiren.

Ur zmireɣ ara ad semmiɣ yak wid d-ittekkan ,ad d-fkeɣ kan kra n yismawen seg yimsudsen-nni ,am Derriche Amar (amedyaz)Hmed (twacult n Ferḥat imaziɣen imula)Lembruk Hmed (s tamart) Wiǧa Busad ,Mulud (S tamart),Farida ( tezga s ubernus)Xelili Racid,Akli ,Rezqi (lbelbala)d yiwen yilemẓi n tmanaɣt ikkat ɣef tmaziɣt… Uddreɣ-d ismawen-agi ,iwaken wid yellan ass-nni ad d-cehden ula d nitni .

Ad azneɣ  slam-iw seg ul zeddigen i yinelmaden d kra d-ittekkan deg umussu n tmanyin tafsut n yimaziɣen.I wid d-ittekkan ad d-rnun tagga-nsen ɣef usentel-agi .I wid d-yelhan ,d wid d-ittarun ɣef tedyanin n umussu n 80 ad d-seddun ssya d afella azemz-agi 😀 aseɣti n umezruy-is

S-ɣur: Muḥ Sebti si Lkanada

Yerra-t-id ɣer teqbaylit : Aumer Sider

Partager