Anwi i izemmren ad yettu ameɣnas-nneɣ Maξṭub Lwennas d-ilulen ass n 24 deg yennayer aseggas n 1956 , deg taddart n Tewrirt Mussa Waξmer deg wat Dwala n Tizi Wezzu deg wasmi yella d amecṭuḥ i iḥemmel ccna , iḥemmel ad yefk tamezzuɣt i tezlatin n yifennanen imeqqranen am ccix Lḥesnawi, d Sliman ∑azem d Ţaleb Rabeḥ , asmi yebda ccna d afennan Yidir i as-ixedmen afud dɣa cwiṭ cwiṭ almi yuɣal yettwasen , icennu deg tmeɣriwin , iḥemmel ad yesefraḥ imeɣban , iḥemmel akk medden , iḥemmel tamaziɣt d yidles –nneɣ , yennuɣ ɣef tmaziɣt ula d asmi yella d anelmad ad d-yaru uselmad-is s tutlayt-niḍen yettagi ad d-iɣer yettaru tamaziɣt yeqqar-as ma teɣriḍ-d ayen d-uriɣ s tmaziɣt ad d-ɣraɣ ayen d-turiḍ ɣef tfelwit, ula d asmi d-yesξada lξesker yettnaɣ d waξraben yeqqar-asen ad mmeslayen tamaziɣt .Deg useggas n 1988 wten-t ijedarmiyen deg Micli , dɣa yessuffeɣ-d tizlit-nni anida i as-yeqqar : «Ma d lkumiṣar neɣ ajadarmi ur-sekniɣ i ddel», d win ur nettaggad ara, yettmeslay ayen yellan deg wul-is , ur yettara ara aḍar ɣer deffir , tizlatin-is yecna-tent ɣef tayri , lɣerba, ɣef tmurt, ɣef yiman-is ayen d-yenna yevra-as ɣer sdat , yettwaṭṭef sɣur yiwet n terbaξt timselleḥt deg useggas n 1994 yeqqim ɣur-sen , kkren-d akk yeqbayliyen yewwi-ten nnif , iɣaḍ-iten yuḥal serḥen-as-d , inuḍaḥ akken ilaq ɣef tmaziɣt , yecna ɣef wid yettwanɣan uqbel-is , asmi yemmut Muḥmed Buḍyaf , anida i as-yenna : «A kanza a yelli , ur ttru ara , d iseflan neɣli ɣef Lzzayer uzekka», yecna ɣef udabu ameṣbaṭli , Maξṭub Lwennas d win yeɣran ddunit , ur yeḥwağ ara aɣerbaz imi d netta i d aɣerbaz ; yezweğ snat n tikkal tamezwarut d Ǧamila tis snat d Nadiya , maca ur yesξi ara dderya , yeqqar deg yiwet n tezlit : «Di nger ara mmteɣ azekka» , yecna ɣef waṭṭan –is ,Lwennas iḥemmel leqbayel, idurar, yeqqar-as : «Leqbayel ay d leξmer-iw, d idurar ay d leξmer-iw», ikemmel amecwar-is netta ur yessusem d ameslay ɣef tmaziɣt almi dayen tekcem ɣer uɣerbaz , maca ɣer taggara yettwanɣa deg Tala Bunan Deg uzal qayli sdat n tmeṭṭut-is Nadiya ar ass-a n wussan ur d-iban anwi t-yenɣan ass n 25 deg yulyu 1998 , tamurt n leqbayel tenhewwal am wakken d zlezla d-yewten , ulac win ur nsuɣ ara fell-as , ad t-yerḥem Rebbi , awal yenna-t-id mazal ṣṣut –is ad yebbeξzeq , yerṣex deg wulawen-nneɣ, deg wallaɣ-nneɣ nḥemmel-it , ur nezmir ad nettu amuli –ines 24 deg yennayer, ur nezmir ad nettu azumul n tmazɣa d nnif Maξṭub Lwennas , izem aɣilas am wakken i as-teqqar yemma-s nna ∑alğiya , ad yili Rebbi yid-s amek ara tettu mmi-s !, ur yukir ur yenɣi yebɣa kan tamaziɣt ad teṭṭef adeg-is am tutlayin niḍen.
Zakia Ben yahia

