Asfugel n wass agraɣlan n tutlayt n tyemmat

Partager

Tutlayt n tyemmat d tutlayt tamezwarut ara yelmed ugrud di twacult-is , gar yiɛeggalen n uxxam mi ara yebdu yettmeslay D tin id tamagit-is , d tin s wayes i d-yettak tamuɣli-is di tudert-is, s wawalen i ilemmed di twacult-is. Tutlayt n tymmat, d arraz i yesɛan azal meqqren ara ffken yimawlan i warraw-nsen. Ihi tutlayt n tyemmat, d tuqqna tamezwarut ara d-yilin gar ugrud d yimawlan-is d yidles-is, d tutlayt ara yeswejden agrud akken ad yeffeɣ ɣer tmuɣli n umaḍal . ‘’Tutlayt n tyemmat, tesεa azal d ameqqran deg uselmed n ugrud, ladɣa deg uswir amezwaru. Acku d tutlayt i yellan deg wallaɣ-is, yewwi-tt-id yid-s send talalit. Yessen-itt, yettmeslay-itt send ad yissin tajerrumt-is d yilugan-is. Γef waya, yewwi-d tinna ara yelmed d tamezwarut akken ur d-yettili ara unegzum. D ayen ara t-yeǧǧen ad yeḥrec u ad yeqfez ugar imi s tutlayt-a i yettxemmim, d tinna diɣen i igezzu s wudem agaman. D ayen ara t-yeǧǧen diɣen ad yelmed tutlayin-nniḍen s sshala imi deg yal tikkelt ideg ara yelmed kra d amaynut, allaɣ-is ifesser-itt s tutlayt-is n tyemmat’’. Wigi d awalen i a$q-d-yenna Larbi Yahioun, d aselmad n tmaziɣt. I lmend n wass agraɣlan n utlayt n tyemmat i d-yettilin di 21 furar n yal aseggas, ihegga-d Uxxam n yidles Mulud At Mɛemmer yiwen n wahil s lemɛawna n tenmehla n ttrebga akked umaswaḍ n tmaziɣt Mass Arkoub Abdellah. Yebda wahil s usarag i d-yewwi Mass Halouan Hassen ( d aselmad di tesdawit n Mulud Mɛemmri). Yenna-d: ‘’Tameslayt–nneɣ ilaq ad nessiḥbiber fell-as , ur ilaq ara ad tt- neḥqer, axater d iman-ik ara tḥeqqreḍ. Tameslayt-nneɣ, aṭas ara nexdem yis-s : ad tecnuḍ yis-s, ad tessefruḍ yis-s, ad teddu yid-k. Meɛna mačči d allal kan, imi aɣrum akken i txedmeḍ ad t-id-tawidt’’. Ikemmel, yerna-d deg wawal-is : ‘’Tutlayt, ilaq ad as-nefk lǧehd n tira; d tira i d ssaḥ. Akken yeqqar Dda lmulud “win yebɣan tamaziɣt ad yissin tira-s” , imi ma yella ur ttnuri ara ass-a, azekka ad truḥ”. Ma yella d Mass Arkoub Abdellah (D amaswaḍ n tmaziɣt ) iwala d akken : “Tameslayt mačči kan d asekkil, mačči kan d tira. Tameslayt, tesɛa rruḥ, d wayen i tezzuɣur, ama d amezruy, tigemmi neɣ tasekla. Ass-a, d tajmilt i tyemmat daɣen, imi d nettat i yeṭṭfen di tutlayt, d nettat i tt-iḥudren. Ifehhem ugrud awal n tyemmat uqbel ad yegzu tutlayt. Ass-a, lfayda-nneɣ tameqqrant mačči d ayen ara xeddmen imeqqranen meɛna d ayen ara d-awin imectaḥ-agi n wass-a”. Ttekkan deg usfugel-agi, diɣ, yinelmaden n yiɣerbazen ilemmasen, gar-asen : aɣerbaz alemmas Mezzin Younes (Iferḥunen ) , Aoudie Mouhemed (Ouaguenoun ), Youcef Ouali Mohand Elaarbi (Imsouhal ), Djamaei Hachimi Agoussim (Bouzeguen ) akked Derdar Mohand Said d Mouloud Feraoun ne temdint n Tizi Uzzu. Xedmen yinelmaen-a aṭas n leqdicat, ama deg ccna , cḍeḥ akked uɣerbaz n Ouaguenoun, isefra , tafɣult. Syin d tamezgunt “Tamacahut n leḍyur” sɣur aɣerbaz n Bouzeguen . Akken, daɣen, i d-wwin yinelmaden-agi isenfaren-nsen yemxalafen i xedmen deg uɣerbaz. Cudden yisental-nsen s umata ɣer umezruy, tasekla d tmucuha. Rnu ɣer wanect-a, tella-d temsikent n wallalen iqburen n leqbayel. Deg taggara, mudden yimḍebbren n Uxxam n yidles igerdasen n uttekki i yiɣerbazen i d-iheggan leqdic-agi.

Asfugel-nniḍen deg Tmenɣast

Seg tama-nniḍen, yexdem Useqqamu unnig n timuzɣa yiwet n temlilit deg temdint n Tmenɣast, anda i yesfugel ula d netta Ass agraɣlan n tutlayt n tyemmat. Deg wahil-a, ad naf isaragen akked temsikniyin. Gar yisaragen, ad d-nebder “Tamaziɣt : addaden akked tantaliwin” sɣur : Allaoua Rabeḥi : Taqbaylit, Tasaḥlit ( D aselmad n tesnilest n tmaziɣt di tesdawit n Bgayet ), Abdellah Nouh : Tumzabt (D aselmad n tesnilest n tmaziɣt, di tesdawit n Tizi Uzzu ), Djamel Nehali : Tacawit (Magister di tesnilest, tasdawit n Tbatent ), Mohamed Salem Benzaid: Taznatit (D aselmad n umezruy, d amnadi deg tutlayt n tmaziɣt , Timimoun , Adrar ). Akken daɣen i d-yella usarag-nniḍen ɣef “Iẓuran yezdin tantaliwin n Tmaziɣt”. Ma yella d ass wis ssin yella-d usebded n yisikwan, akken, daɣen, i d-tella tuffɣa s umnir ɣer Tegmart akked usebdad n Tin-Hinan.

Souhila Yamani

Partager