Yesusem ufrux ɣef tizi n unebdu. Yesusem acku tina akken i d-yettaran lewhi n thuski ɣef allen, dayen tura temdel allen. Yasusem acku tayri tettwaweḍ deg ixef-is. Yesusem acku yuɣal lekfan ɣef cbaḥa.Yuɣal lekfan ɣer tirga n temẓi. Yuɣal lekfan ɣef tezdeg deg neswa niqqal. Itiri n ccna yulli s igenwan. Yuli s igenwen yid-s yedda lxater akken ad yedlu ɣef ussan-nni temẓi asmi s tafat-is nedla ɣef tibḥirin n tirga. Tirga n wamek ara yili uzekka n tmurt. Necfa-as-id i yitrin asmi id yuder ɣer ger-nneɣ akken aɣ-id yellas asirem n iseggasen. Akken aɣ-id yesfru tirga n tillawin akked d yirgazen yenumren lweɛd qeisḥen teɣzi n sebɛa n isaggasen n trad akken ad sersen ɣef akal lehna fudent tiyamatin-nneɣ yujlen, ibabaten-nneɣ yetwaɛdem s rṣaṣ n urumi , akked d win n lexdaɛ n watmaten. Yudred yitir ɣer ger-nneɣ akken aɣ-id yales tirga yuran s tedwet n idamen ɣef tewriqt n tilleli. Isem-is d tafat. Taɣect-is d nehta n lmelaykat. Ṭṭif-is d lqed n tirabitin yezuzuren sser akked lhu deg ulawen . Noura mebɣir cekk, tenǧer aktayen deg ixfawen-nneɣ s tezlatin-is akked thuski-ines ur yeksib ḥedd. tizlatin tecna, tcewqiten-t s wayen yellan d-adif deg ixef-is. Tettakatiten-id d tarzeft seg ul akken ad rzunt ɣer wulalen n wid yfuden leḥnana akked cbḥa. Noura tesdukel zzin, sser, nnif, lḥerma,rẓana, aḥazeb akked yiseɣ . Noura d lemri n targit nettawi deg ulawen-nneɣ asmi akken id d nefeɣ seg uzeglu n umnekcem arumi. Deg-s nettwali tunṭict n yimal nettmani deg iɣ iḥamrem iɛdawxen tudert. Deg iɣ ¨harmen wid iselɛen agens n tmurt n timuɛfent. Imal iɣ zwin ɣef lsas imfugal n lbaṭel akked tecmet. Deg udem-is, deg tezlatin-is nesefra-d tamurt nettraǧǧu, nufa tansa n tmurt nasarem. Tamurt ara isenden ɣef tanfalit , ɣef izerfan n umdan, ɣef lḥeq n tmeṭṭut, ɣer tudert tatrart, ɣef tilleli s yal udmawen-is. Noura temla-aɣ ( mebla ma tenna-d) anwi i d-abrid yettawin ɣer targit-agi iɣ- yettbanen ass-a tenxer. Abrid-is( win n targit ) yessa s lemqedra n tutlayin n tmurt : tamaziɣt, taɛrabt n Lẓẓayer akked tafransist. Abrid-is yess-a s iǧeǧǧigen n tayri akked tmusni mačči s uderwec ɣer umnar n taqrabin neɣ n leǧwamaɛ.
Noura tasamlal targit akked tillat imi tecna s yal tamselayt yellan d taɣalnawt . Tecna s yal aẓawen yellan d aɣelnaw . Ur teɛzil yiwen. S ṣṣut-is tezdi ɣer yiwet n trabut yal timnaḍin n tmurt : t-id n-usamer akka d tid n-umalu, tid n-ugafa akked t-id n wanẓul. Noura tejmeɛd ɣer reḥba-s yal win yettɛuzun ayen yelhan , ayen id yekkan nnig dɣel akked nḥas ur nemɛin. Noura tezuzer tayri di lǧera n tikli-is.
Akked urgaz-is Kamal Hamadi, neǧren tirga meqran. Tamzwarut d akken anar n tẓuri n tmurt ad yilli d win ibedden ɣef illugan n tidet. Targit-nsen tedda d wudem n tudert-nsen di ssin. Targit-nsen d akken ccna n tmurt ad yilli d imwaleh ɣer wayen yettaren tudert telha. Targit-nsen d akken tamurt ad tesɛu amezgun akked sinima yecban amezgun d sinima n tmura nniḍen. Targit-nsen d-akken ad neɛɛu l’Opera, ad nesufuɣ isura ara d yeḥkun ɣef tirga-nneɣ , ara yesnefsusin lejruḥ-nneɣ. Kamel Hamadi akked Noura d izumal n lfen azedgan yebnan ɣef lqaleb n tayri akked usfilet ɣer wayen ifazen di yal aḥric n tmedurt. Targit-nsen d aserhu yettmuddun i umdan isufer s wacu ara iqazem uguren n tudert n yal-as. Noura s taɣect-is ḥlawen, yeččuren d leḥnana, yezuzunen ixef n wid id as-yeslan teṭṭefeɣ affus seg ussan n temẓi, deg ussan n ccek asmi ur ar aɣ-iban sani akken aɣ tawi ɣer lber n lisser win akken yessan d asirem. Noura id illulen di Cherchel deg useggas 1942 zikk i tebda ccna. Itri-s ifejej deg igenni n lfen zikk diɣen. Anwa deg-nneɣ ur necfi i tezlatin-is ihuzen ixafwen-nneɣ ɣef umnar n temẓi ? Anwa i-izemren ad yettu tizaltin am : « ya rabi sidi, ya aami Belkcem,loukan hbibi iwali, mektoub aɛliya nwalef » d watas n tezlatin nniḍen ikecmen ixef- n yixef- nneɣ akken ad zedɣent i lebda ? Anwa ur d nettmektay tizlatin irrucen s thuski n-isagssen n 70 am tizlit : « wahdi wehdi » neɣ diɣ « ma nheb ghir houwa » ? Anwa ur nefrawes s tezlit tecna netta-t d Ourade Boumedienne « ya ben sidi ya khouya » ? Anwa ur tewit-ara lbaɣa asmi yesla i Noura tcennu s tefransist tizlit « Paris dans mon sac » neɣ tizlit « ma maison » ?
Deg akken tezdi sser ɣer thuski di ccna-ines, yezdi-tt leqdic akked unaẓur ameqran n tmurt n Fransa Michel Berger wukud teseklas l’album « ma vie » deg useggas n 1970. Deg akken lfen-is zedig yettunefka-s warraz « adebsi n uwreɣ » deg useggas-nni dɣa imi yugar amelyun n-yiḍebsiyen-is i yenzan. Ala nettat d Sliman Azem i yeṣawḍen, deg inaẓuren n tmurt imiran, ad ḥarin arraz-agi.Maca nnig waya Noura ur tettu-ara tamaziɣt imi ddew yifer n-urgaz-is Kamel Ḥamadi mačči d yiwet neɣ d snat n tezlatin id terna ɣer tafa n ccna n teqbaylit. Tizlatin am « Aɛmiruc », « Ǧerǧer ɛazizen » , « idurar-nneɣ ɣlayen », « seg yala-k » , « anida-t baba » d-igarujen id sers Noura deg ukufi n uktay aqabyli. Igarujen izeḍɣen taswin-nneɣ i lebda.
Ad yilli ixus wawal ɣef Noura ma yella ur d nsuk ara tamawt ɣef tazlatin tecna netta-t akked Kamel Ḥamadi. Tizlatin yezwin tindal ɣef ulawen-nneɣ deg isaggasen-nni deg nettemderkal ɣef ccek amek ara yilli uzekka-nneɣ. Tizlatin am « Yidem yidem » , « d kem iḥamleɣ » mačči d izli n lḥir i yezwint ɣef ulawen-nneɣ. Noura s wayen tecna d wamek i tecna tefka lemqud i timadit-nneɣ izedwen ɣef talata n terkizin : tamaziɣt, teɛrabt n lẓẓaer akked tafransist. Amazan id yettmuddu umecwar deg telḥa d-ayen ur nedrig imi yeqqar : « yal tameslayt gar tmeslayin-agi d ayla n ugdud , yiwet ur d teki nnig ta » .Deg akken tḥamel Noura ayen txeddem, leqdic-is ur iṛuh ara d abandu imi deg useggas n 2008 yettunefka- s netta-t d Kamel Hamadi cciɛa n « Chevalier de l’ordre des arts et lettres » sɣur aneɣlaf n yidles n tmurt n Franṣa.
Ass-a itri yerran tafat fellaɣ akken a nwali abrid yettawin ɣer tanfalit, ɣer tudert taḥaqanit, ɣer uɣbalu n tayri yulli s igenni akken ad yezdeɣ din i lebda. Yuɣal ɣer igenni akken yal yiḍ ad yettfeǧǧiǧ aɣ-id yesenɛet am zik am tura abrid ilaqen akken targit d awezɣi a tens deg ulawen-nneɣ.Noura tewwi innig n lebda . Xas tewwi innig n lebda, deg ulawen-nneɣ tezdeɣ i lebda ..d tnaẓurt ur yezmir ḥedd ad yettu…ccna ines, taɣect-is mazal tthuzzun wa ad huzzen ixfawen-nneɣ ur nezmir ad sebren fella-s. Noura tewwi innig …netta-t i- yeǧǧen nunnag yid-s teɣzi n isaggasen yezrin ɣer iquqac n wayen icebḥen. Noura tura teggen… maɛna targit iɣ- temla werǧin tensa. Hamid
Ait Slimane